Miasteczko Studenckie AGH










Tomasz Mańkowski
Przemysław Gawor, Zofia Nowakowska
1964–1975
Dzielnica V – Krowodrza
Uczelnie
ul. Rostafińskiego
Informacje o obiekcie
Miasteczko Studenckie zostało zaplanowane w obszarze znajdującym się między ulicami Reymonta, Czarnowiejską i Piastowską. Miało stanowić kampus dla studentów ośmiu krakowskich uczelni wyższych. Był to nowatorski projekt architektów z Katedry Projektowania Budynków Mieszkalnych Politechniki Krakowskiej, Tomasza Mańkowskiego i Przemysława Gawora. W tym tak zwanym „osiedlu studenckim” stanowiącym autonomiczny zespół urbanistyczny miało zamieszkać 14 000 studentów. Funkcjonująca dziś nazwa „miasteczko studenckie” dobrze oddaje charakter założenia, które miało zapewnić studentom dostęp do stołówek, usług, rozrywki, zaopatrzenia, opieki lekarskiej. Zespół miał składać się domów o zróżnicowanej wysokości: niskich, horyzontalnych o pięciu kondygnacjach oraz wysokich – szesnastokondygnacyjnych. Studenci mieli mieć dostęp do zrealizowanych w osobnych pawilonach stołówek typu szwedzkiego (samoobsługowe). Dla studentów uczelni technicznych zaprojektowano osobne budynki kreślarni. Każdy budynek mieszkalny miał się składać z podstawowych jednostek – mieszkań złożonych się z czterech pokojów – dwóch trzyosobowych i dwóch dwuosobowych połączonych wspólnym przedpokojem i węzłem sanitarnym. Na każdym piętrze miała znajdować się kuchnia. Układ taki miał zadanie sprzyjać integracji studentów i służyć celom wychowawczym – mieszkający w pokojach dwuosobowych starsi studenci mieliby pomagać młodszym.
Bloki pięciokondygnacyjne mają otwarte przyziemie z przejściami, które nadają zespołowi otwartego charakteru, ułatwiając komunikację pomiędzy poszczególnymi częściami kampusu. Wejściami do budynków zostały urozmaicone poprzez zastosowanie wydłużonych donic na kwiaty. Elewacje budynków posiadają pasowy układ okien z rytmicznym podziałem stolarki okiennej na prostokąty.
Monumentalne punktowce składają się z dwóch bloków połączonych otwartą klatką schodową tworzącą rodzaj klamry. Widoczne na bocznych elewacjach prześwity klatek schodowych tworzą rodzaj ażurowej dekoracji. Dłuższe elewacje zdobi geometryczna gra przeszkleń oraz podziałów okiennych z elementami wykonanymi z marglitu.
Pomysłów na zagospodarowanie terenu miasteczka studenckiego było dużo. Niestety nie zostały one zrealizowane. Planowano utworzenie tzw. Agory z promenadą, wokół której miały być zlokalizowane punkty usługowe. W miejscu dzisiejszych kortów tenisowych planowano zbudować Dom Społeczny, w którym miało się mieścić kinoteatr. Największą wartością osiedla jest jego regularne założenie urbanistyczne, zaprojektowane jako zespół budynków usytuowanych w terenie zielonym, otwartym, pozwalającym na swobodą cyrkulację. Otwarcie zespołu za pomocą przejść umieszczonych w podcieniach budynków nieco przypomina rozwiązanie zaproponowane przez Waltera Gropiusa w budynkach Bauhausu w Dessau. Podczas gdy w niemieckim modelu budynków akademickich, uczelnia, domy studenckie i usługi stanowią jeden zwarty zespół, krakowskie miasteczko studenckie jest swobodnie rozmieszczone na dużym terenie. Integrując studentów wielu krakowskich uczelni jest w pewnym sensie nowoczesną funkcjonalną odpowiedzią, na zagęszczenie budynków uniwersyteckich w centrum historycznego Krakowa.
Opracowanie:
Magdalena Smaga
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Międzyresortowy Instytut Technologii Materiałów Budowlanych i Ceramiki AGH
Wille dla dyrektorów KKO
Instytut Metali Nieżelaznych PAN
Wybrane trasy
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.
Półwsie Zwierzynieckie
Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.