Miasteczko Studenckie AGH

Miasteczko Studenckie zostało zaplanowane w obszarze znajdującym się między ulicami Reymonta, Czarnowiejską i Piastowską. Miało stanowić kampus dla studentów ośmiu krakowskich uczelni wyższych. Był to nowatorski projekt architektów z Katedry Projektowania Budynków Mieszkalnych Politechniki Krakowskiej, Tomasza Mańkowskiego i Przemysława Gawora. W tym tak zwanym „osiedlu studenckim” stanowiącym autonomiczny zespół urbanistyczny miało zamieszkać 14 000 studentów. Funkcjonująca dziś nazwa „miasteczko studenckie” dobrze oddaje charakter założenia, które miało zapewnić studentom dostęp do stołówek, usług, rozrywki, zaopatrzenia, opieki lekarskiej. Zespół miał składać się domów o zróżnicowanej wysokości: niskich, horyzontalnych o pięciu kondygnacjach oraz wysokich – szesnastokondygnacyjnych. Studenci mieli mieć dostęp do zrealizowanych w osobnych pawilonach stołówek typu szwedzkiego (samoobsługowe). Dla studentów uczelni technicznych zaprojektowano osobne budynki kreślarni. Każdy budynek mieszkalny miał się składać z podstawowych jednostek – mieszkań złożonych się z czterech pokojów – dwóch trzyosobowych i dwóch dwuosobowych połączonych wspólnym przedpokojem i węzłem sanitarnym. Na każdym piętrze miała znajdować się kuchnia. Układ taki miał zadanie sprzyjać integracji studentów i służyć celom wychowawczym – mieszkający w pokojach dwuosobowych starsi studenci mieliby pomagać młodszym.

Bloki pięciokondygnacyjne mają otwarte przyziemie z przejściami, które nadają zespołowi otwartego charakteru, ułatwiając komunikację pomiędzy poszczególnymi częściami kampusu. Wejściami do budynków zostały urozmaicone poprzez zastosowanie wydłużonych donic na kwiaty. Elewacje budynków posiadają pasowy układ okien z rytmicznym podziałem stolarki okiennej na prostokąty.
Monumentalne punktowce składają się z dwóch bloków połączonych otwartą klatką schodową tworzącą rodzaj klamry. Widoczne na bocznych elewacjach prześwity klatek schodowych tworzą rodzaj ażurowej dekoracji. Dłuższe elewacje zdobi geometryczna gra przeszkleń oraz podziałów okiennych z elementami wykonanymi z marglitu.
Pomysłów na zagospodarowanie terenu miasteczka studenckiego było dużo. Niestety nie zostały one zrealizowane. Planowano utworzenie tzw. Agory z promenadą, wokół której miały być zlokalizowane punkty usługowe. W miejscu dzisiejszych kortów tenisowych planowano zbudować Dom Społeczny, w którym miało się mieścić kinoteatr. Największą wartością osiedla jest jego regularne założenie urbanistyczne, zaprojektowane jako zespół budynków usytuowanych w terenie zielonym, otwartym, pozwalającym na swobodą cyrkulację. Otwarcie zespołu za pomocą przejść umieszczonych w podcieniach budynków nieco przypomina rozwiązanie zaproponowane przez Waltera Gropiusa w budynkach Bauhausu w Dessau. Podczas gdy w niemieckim modelu budynków akademickich, uczelnia, domy studenckie i usługi stanowią jeden zwarty zespół, krakowskie miasteczko studenckie jest swobodnie rozmieszczone na dużym terenie. Integrując studentów wielu krakowskich uczelni jest w pewnym sensie nowoczesną funkcjonalną odpowiedzią, na zagęszczenie budynków uniwersyteckich w centrum historycznego Krakowa.

W zespole projektowym kierowanym przez Tomasz Mańkowski pracowali: Zofia Nowakowska (kierownik pracowni, wnętrza), Przemysław Gawor (urbanistyka, XVI k.), Małgorzata Grabacka (XVI k., przychodnia), Maria Mańkowska (V k., XVI k.), Włodzimierz Gleń (sklep, poczta), Jan Meissner (stołówka), Gerhard Dürschke i Dariusz Kozłowski (agora), Jerzy Piechnik (żłobek), Małgorzata Bojanowska i Jerzy Renke (zieleń). Współpraca: Krzysztof Bojanowski, Emil Golenia, Zbigniew Golonka, Ewa Heger, Jacek Jemielity, Halina Kadłuczka, Jacek Kwapiński, Krzysztof Lenartowicz, Jan Meisner, Maria Misiągiewicz, Krystyna Nyklińska, Jerzy Piechnik, Ewa Podolak, Teresa Przybylska, Barbara Radkowska, Tadeusz Urbanek; konstrukcja: Jan Garbacki, Jan Gugulski, Jacek Gałecki; instalacje: Zdzisław Larysz, Roman Noga, Aleksander Schiller. Projekty wyróżniono Nagrodą Miasta Krakowa.