Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Miejski Stadion Sportowy

Legenda
Błonia / Miasteczko Studenckie
Architekt:

Marcin Bukowski

Lata budowy:

1934–1939

Funkcja:

Pozostałe

Adres:

al. 3 Maja 23

Informacje o obiekcie

Popularyzacja sportu i dbałość o „kulturę fizyczną” to jedne z największych osiągnięć II RP. Sport przestał być zajęciem elitarnym, a Polacy zaczęli odnosić poważne olimpijskie sukcesy. W 1927 roku powołano Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, sprawujący pieczę nad organizacjami sportowymi, których w samym Krakowie było kilkadziesiąt i które, obok krzewienia sportowego ducha, w dużej mierze zajmowały się edukacją patriotyczną młodzieży. W tej atmosferze podjęto decyzję o budowie okazałego kompleksu obiektów sportowych, mającego podnieść turystyczną atrakcyjność miasta oraz dawać mieszkańcom miejsce zarówno do kibicowania, jak i do amatorskiej aktywności fizycznej. Była to jedna z największych inwestycji podjętych przed II wojną światową w Krakowie. Na lokalizację Miejskiego Stadionu Sportowego wybrano teren o powierzchni ponad 20 hektarów, ulokowany na końcu al. 3-go Maja, przy Błoniach, między os. Cichy Kącik a Parkiem Jordana. Projekt powierzono Marcinowi Bukowskiemu, związanemu z Urzędem Budownictwa Miejskiego architektowi i historykowi sztuki.

Najbardziej kosztownym elementem przedsięwzięcia miał być główny stadion, jak na ówczesne warunki niezwykle pojemny, bo przeznaczony dla 33 000 widzów (dla porównania: stadion mieszczący się tu dzisiaj, po przebudowie z 2010 roku, posiada niemal taką samą ilość miejsc – 33 326). Jego budowę planowano w sąsiedztwie parku, w miejscu stadionu „Wisły” z 1922 roku. Obok, bliżej osiedla Cichy Kącik, miały znaleźć się pomniejsze budowle: dwa stadiony lekkoatletyczne, amfiteatr, baseny – sportowy i rekreacyjny, korty tenisowe, boiska do piłki nożnej, hazeny (czeskiej piłki ręcznej) oraz do hokeja, tor łuczniczy, szatnie i kawiarnie. Budowa, do której w ramach prac społecznych zatrudniono wielu bezrobotnych, ruszyła w 1934 roku i trwała nieprzerwanie do wybuchu wojny. W tym, jak na skalę przedsięwzięcia, krótkim czasie zdołano wybudować stadion lekkoatletyczny męski (z widownią dla 3 tysięcy osób), boisko lekkoatletyczne dla kobiet, basen, korty tenisowe, amfiteatr oraz szatnie. Główny stadion powstał dopiero w 1954 roku.

Budowle z lat 1934-39 odznaczały się dużą prostotą, zarówno pod względem konstrukcyjnym, jak i architektonicznym. Otoczone bujną zielenią uzyskały elewacje z czerwonej cegły oraz proste bryły, urozmaicone bulajami, masztami flagowymi, żelbetowymi pergolami i płaskorzeźbami. Do dzisiaj pozostało niewiele dowodów dawnej świetności Miejskiego Stadionu Sportowego. Spośród nich warto zwrócić uwagę na dwa budynki damskiej i męskiej szatni, flankujące niegdyś wejście do amfiteatru. Na ich elewacjach zachowały się zaprojektowane przez Karola Muszkieta wyobrażenia Artemidy i Herkulesa.

Miejski Stadion Sportowy to najważniejsza krakowska realizacja Marcina Bukowskiego. Urodzony w Krakowie projektant studiował w latach 20. równolegle historię sztuki na UJ oraz architekturę na Wydziale Architektury krakowskiej ASP. W 1930 roku obronił także dyplom na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1933 roku zwyciężył w konkursie na projekt krakowskiego stadionu, przy którego budowie pracował aż do wybuchu wojny. W trakcie wojny początkowo był więziony, później pracował dla władz miasta. Po 1945 roku podjął pracę na świeżo utworzonym Wydziale Architektury przy Akademii Górniczej, w Katedrze Konserwacji Zabytków prowadzonej przez dziekana nowej szkoły Adolfa Szyszko-Bohusza. Rok później związał się z Wrocławiem zaangażowany był przy rekonstrukcji najcenniejszych zabytków miasta, m.in. katedry, arsenału i ratusza. Odbudowie tego ostatniego poświęcił monografię. Równocześnie był także wykładowcą, początkowo związany z Politechniką Wrocławską, od 1964 roku pracował na Politechnice Śląskiej. Kariera Bukowskiego pokazuje rolę, jaką krakowskie środowisko architektoniczne i konserwatorskie odgrywało także po zakończeniu wojny.

Opracowanie:

Kamila Twardowska, Michał Wiśniewski

Szlak modernizmu

Zobacz inne obiekty na trasie

Błonia / Miasteczko Studenckie

Wydział Fizyki i Matematyki UJ

Błonia / Miasteczko Studenckie

Instytut Metali Nieżelaznych PAN

Błonia / Miasteczko Studenckie

Osiedle Cichy Kącik

Wybrane trasy

Trasa

Poza głównymi trasami

Informacje:
Czytaj

W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.

Trasa

Wesoła i Grzegórzki

Informacje:
Czytaj

Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.

Trasa

Nowa Huta

Informacje:
Czytaj

Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy