Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Gmach Poczty Głównej (przebudowa)

Legenda
Stare Miasto
Architekt:

Fryderyk Tadanier

Lata budowy:

1931–1936

Funkcja:

Urzędy

Adres:

ul. Westerplatte 20 / ul. Wielopole 2

bez barier architektonicznych

Informacje o obiekcie

Pierwotny dwupiętrowy budynek powstał w latach 1887–1889 według projektu wiedeńskiego architekta Friedricha Setza w stylu neorenesansu północnego. W latach 30. XX wieku historyzujący kostium elewacji zewnętrznych i wnętrz wydawał się już anachronizmem. Co więcej, kojarzył się z zaborcą i nie nadawał się do wyrażania potęgi odrodzonego państwa polskiego. W związku z tym zapadła decyzja o gruntownej przebudowie gmachu. W latach 1930–1931 podwyższono go o dwa piętra, likwidując jednocześnie narożną kopułę oraz cały historyzujący detal. Wprowadzono wówczas na elewacje nowy kryształkowy ornament. Jego forma wiązała się z modną w tym czasie stylistyką tzw. szkoły krakowskiej – polskiej odmiany art déco. Dekorację można jeszcze zobaczyć w nadprożach okien drugiego piętra oraz pod niektórymi gzymsami.
Najważniejszym akcentem plastycznym po przebudowie z lat 30. był kryształowy fryz flankujący zegar umieszczony w górnej partii wieży. Niestety, nie zachował się do naszych czasów. W latach 1934–1936 przekształcono wnętrza parteru i pierwszego piętra. Najprawdopodobniej ich projekty wykonał również Fryderyk Tadanier, natomiast nad układem funkcjonalnym czuwał pracownik poczty Tytus Jarzyna.
Podczas przebudowy położono nacisk na nowoczesność i funkcjonalizm. Zlikwidowano główny akcent parteru – reprezentacyjne schody. Usunięto również historyzujący detal zastępując go eleganckimi, modernistycznymi aranżacjami. Zaprojektowane w latach 30. wnętrza cechowała funkcjonalność oraz dbałość o spójność każdego elementu wyposażenia. Niestety, modernistyczne aranżacje zostały usunięte lub zniekształcone przez późniejsze przebudowy. Pozostał ogólny układ wnętrza sali operacyjnej na parterze. Jej przestrzeń podzielono filarami dźwigającymi szerokie belki stropowe, a sufit dekoruje kolisty świetlik. Pozostałe elementy wyposażenia to współczesna aranżacja. Oryginalną kamienną posadzkę można odnaleźć w niewielkiej sali w pobliżu bocznej klatki schodowej (wejście od ulicy Westerplatte). Na fali postmodernizmu w połowie lat 90. XX wieku nad narożnikiem gmachu przywrócono kopułę w formie zbliżonej do dziewiętnastowiecznej, co stanowi jawne pogwałcenie modernistycznej koncepcji Fryderyka Tadaniera.

Opracowanie:

Aneta Borowik

Wybrane trasy

Trasa

Nowa Huta

Informacje:
Czytaj

Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.

Trasa

Półwsie Zwierzynieckie

Informacje:
Czytaj

Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.

Trasa

Krowodrza

Informacje:
Czytaj

W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy