Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Gmach Poczty Głównej (przebudowa)

Legenda
Stare Miasto
Lata budowy:

1931–1936

Funkcja:

Urzędy

Adres:

ul. Westerplatte 20 / ul. Wielopole 2

bez barier architektonicznych

Informacje o obiekcie

Pierwotny dwupiętrowy budynek powstał w latach 1887–1889 według projektu wiedeńskiego architekta Friedricha Setza w stylu neorenesansu północnego. W latach 30. XX wieku historyzujący kostium elewacji zewnętrznych i wnętrz wydawał się już anachronizmem. Co więcej, kojarzył się z zaborcą i nie nadawał się do wyrażania potęgi odrodzonego państwa polskiego. W związku z tym zapadła decyzja o gruntownej przebudowie gmachu. W latach 1930–1931 podwyższono go o dwa piętra, likwidując jednocześnie narożną kopułę oraz cały historyzujący detal. Wprowadzono wówczas na elewacje nowy kryształkowy ornament. Jego forma wiązała się z modną w tym czasie stylistyką tzw. szkoły krakowskiej – polskiej odmiany art déco. Dekorację można jeszcze zobaczyć w nadprożach okien drugiego piętra oraz pod niektórymi gzymsami.
Najważniejszym akcentem plastycznym po przebudowie z lat 30. był kryształowy fryz flankujący zegar umieszczony w górnej partii wieży. Niestety, nie zachował się do naszych czasów. W latach 1934–1936 przekształcono wnętrza parteru i pierwszego piętra. Najprawdopodobniej ich projekty wykonał również Fryderyk Tadanier, natomiast nad układem funkcjonalnym czuwał pracownik poczty Tytus Jarzyna.
Podczas przebudowy położono nacisk na nowoczesność i funkcjonalizm. Zlikwidowano główny akcent parteru – reprezentacyjne schody. Usunięto również historyzujący detal zastępując go eleganckimi, modernistycznymi aranżacjami. Zaprojektowane w latach 30. wnętrza cechowała funkcjonalność oraz dbałość o spójność każdego elementu wyposażenia. Niestety, modernistyczne aranżacje zostały usunięte lub zniekształcone przez późniejsze przebudowy. Pozostał ogólny układ wnętrza sali operacyjnej na parterze. Jej przestrzeń podzielono filarami dźwigającymi szerokie belki stropowe, a sufit dekoruje kolisty świetlik. Pozostałe elementy wyposażenia to współczesna aranżacja. Oryginalną kamienną posadzkę można odnaleźć w niewielkiej sali w pobliżu bocznej klatki schodowej (wejście od ulicy Westerplatte). Na fali postmodernizmu w połowie lat 90. XX wieku nad narożnikiem gmachu przywrócono kopułę w formie zbliżonej do dziewiętnastowiecznej, co stanowi jawne pogwałcenie modernistycznej koncepcji Fryderyka Tadaniera.

Opracowanie:

Aneta Borowik

Wybrane trasy

Trasa

Krowodrza

Informacje:
Czytaj

W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.

Trasa

Wesoła i Grzegórzki

Informacje:
Czytaj

Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.

Trasa

Aleje Trzech Wieszczów

Informacje:
Czytaj

Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy