Blok Szwedzki

Blok szwedzki zwany również „blokiem Ingardenów”, „szklanym domem” wybudowany został przy dzisiejszej al. Przyjaźni w osiedlu Szklane Domy. Według pierwotnych planów tę część założenia urbanistycznego oznaczono symbolem B-32 i na tym terenie zaplanowano budowę nowohuckiego Ratusza. Przeobrażenia polityczne w 1956 roku twórczo wpłynęły na wszystkie dziedziny sztuki, również na urbanistykę i architekturę. Zarzucono wówczas eklektyczne, historyzujące idee realizmu socjalistycznego na rzecz funkcjonalności, nowych konstrukcji i materiałów. Miało to wpływ również na sektor B-32, w którym już w listopadzie 1956 roku małżeństwo architektów – Marta i Janusz Ingardenowie rozpoczęło projekt bloku mieszkalnego. Budynek, który układem wpisuje się w pierwotny plan ciągłej zabudowy socrealistycznej równocześnie ją zaburza. Zaplanowane tam reprezentacyjne budynki zastąpione zostały architekturą mieszkalną w nowej stylistycznie formie.

Blok zaprojektowany został według pięciu zasad architektury nowoczesnej Le Corbusiera. Zastosowano tu wolny plan dzięki konstrukcji szkieletowej co pozwoliło uzyskać możliwość dowolnego rozplanowania pomieszczeń. Wprowadzono elementy domu na słupach, w ten sposób uwolniono parter. Ponadto zaproponowano wolną elewację co dało możliwość zastosowania szerokich pasów okien dających maksymalną ilość światła. Niestety nie udało się wprowadzić dachu-tarasu, który stanowiłby dodatkową powierzchnię rekreacyjną.
Budynek swym rzutem wpisuje się w pierwotny plan urbanistyczny sektora stąd zastosowanie motywu przewiązki, która „łamie” go pod kątem 30 stopni. Architekci skorzystali z konstrukcji szkieletowej, tzw. układu poprzecznego, co oznaczało, że murami nośnymi były ściany poprzeczne, natomiast zewnętrzne były murami lekkimi. Przy jego budowie zamiast cegieł zastosowano oparty na szwedzkiej licencji beton komórkowy – Siporex. Pozwoliło to na zastosowanie loggii i dużych gęsto ułożonych okien oraz balkonów. Dzięki temu zabiegowi wnętrza mieszkań są dobrze doświetlone. Budynek posadowiony został na surowych słupach, które w dłuższej części bloku widoczne są w przejściach, natomiast w drugiej, krótszej słupy schowane są w lokalach użytkowych. Budynek ma dwie różne elewacje: południowo-zachodnia to rytmicznie ułożone loggie z dużymi oknami, północno-wschodnia to okna z niewielkimi balkonami. Elewacje bloku miały kolorowe tynki, co wówczas należało do rzadkości.

Pierwotnie w lokalach użytkowych zaplanowano sklepy: pasmanterię, nasienno-warzywniczy, drogerię i sklep motoryzacyjny. Autorami wystroju wnętrz byli: Irena Pać-Zaleśna, Zdzisław Szpyrkowski, Kazimierz Syrka. Siedmiokondygnacyjny blok posiadał, jak na owe czasy, bardzo funkcjonalne mieszkania z przedpokojem i wbudowanymi, umeblowanymi kuchniami. Choć niektórzy zarzucali projektantom, że większe mieszkania mają zbyt małe kuchnie to budynek postrzegany był jako bardzo nowoczesny. Stał się wzorcem – budowane wówczas bloki bez względu na rodzaj (wysokość, długość) powszechnie nazywano „blokami szwedzkimi”. Blok szwedzki o 14 klatkach schodowych, 272 mieszkaniach i długości ok. 260 metrów ukończony został w 1959 roku.