Blok Francuski








Kazimierz Chodorowski
Irena Pać-Zaleśna, Zdzisław Szpyrkowski, Alina Zięba
1957–1959
Dzielnica XVIII – Nowa Huta
Mieszkalne wielorodzinne
os. Centrum B 8
Informacje o obiekcie
„Blok francuski” czyli blok nr 10 na osiedlu B31 przy al. Przyjaźni zwany był „blokiem eksperymentalnym”. Zaprojektowany został przez Kazimierza Chodorowskiego naprzeciw bloku szwedzkiego. Podczas projektowania tego eksperymentalnego budynku połączono doświadczenia naukowców z Zakładu Badawczego Katedry Budownictwa Żelbetowego Politechniki Krakowskiej, projektantów z Miastoprojektu i wykonawców ze Zjednoczenia Budownictwa Miejskiego w Nowej Hucie. Dzięki tej współpracy powstał budynek całkowicie uprzemysłowiony i prefabrykowany. Struktura budynku oparta została o konstrukcję szkieletową z tzw. odpowietrzonego betonu. Technika odpowietrzonego betonu polegała na usuwaniu nadmiaru wody przy pomocy próżni. Mała ilość wody w rozrabianym betonie po jego stężeniu gwarantowała większą jego wytrzymałość.
Blok o długości 74 m wzniesiono na wysokość ośmiu kondygnacji. Poziom piwnic budynku wykonany został w technice żelbetowej, w wyższych kondygnacjach zastosowano technikę prefabrykacji. Celem tych eksperymentów było osiągnięcie prostoty formy i konstrukcji, ale przede wszystkim oszczędność drewna oraz zmniejszenie nakładów finansowych na budowę.
W domu tym na poziomie parteru mieściły się lokale handlowo-usługowe. Swoją siedzibę miało tu biuro turystyczne Orbis i Klub PTTK oraz salon meblowy. Autorami projektu wnętrz – mebli i malowideł ściennych – byli: Irena Pać-Zaleśna, Zdzisław Szpyrkowski i Alina Zięba. Poziom parteru był przeszkloną ścianą o giętych narożach charakterystycznych dla warszawskiego modernizmu. Ta część budynku wspierała się na okrągłych słupach, które miały swoją kontynuację w rytmicznym podziale górnych partii elewacji. Elewacja rozrzeźbiono naprzemiennym zastosowaniem balkonów i loggii.
Opracowanie:
Magdalena Smaga
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Nowohuckie Centrum Kultury
Mistrzejowice - założenie urbanistyczne
Zespół Państwowych Szkół Muzycznych
Wybrane trasy
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.
Błonia / Miasteczko Studenckie
Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.