Willa Bateau-Bateau
Dariusz Kozłowski
1992–1996
Dzielnica VII – Zwierzyniec
Domy i wille
ul. Emaus 27 a–b
Informacje o obiekcie
Willa dwurodzinna Bateau-Bateau powstała w latach 1992–1996 według projektu Dariusza Kozłowskiego i Marii Misiągiewicz. Wznosi się w dzielnicy Zwierzyniec po południowej stronie ulicy Emaus, w sąsiedztwie Rudawy płynącej wzdłuż przeciwnej strony drogi, za wałem. Nazwa willi i idea wyprowadzenia jej kształtu ze struktury statku nawiązuje do bliskości rzeki i tym samym rozwija postmodernistyczną narrację. Kształtem budynek wpisuje się w prostokątną działkę o powierzchni 7 arów i ukierunkowaniu na linii północ–południe. Wydłużona szara bryła mieści w sobie dwa odrębne domy jednorodzinne: jeden po północnej stronie z wejściem od ulicy Emaus i drugi po przeciwnej – z wejściem od zachodu. Pomimo oddzielenia przestrzeni użytkowej i zakresu widokowego z wnętrz domów całość stanowi jednorodną, choć wielowarstwową bryłę o wydrążonej strukturze. Jej teatralny wyraz wynika z zastosowania kurtyny częściowo osłaniającej ściany zewnętrzne domów. Ściana-kurtyna różnicuje każdą elewację willi. Eksponowana jest zwłaszcza od zachodu, gdzie stopniowo odrywa się od zwartej bryły domu i faluje – tworzy trzy fałdy o regularnej geometrii wycinków walca.
Ondulowana ściana stanowi przede wszystkim fizyczną przesłonę willi, ale niesie także liczne niebezpośrednie skojarzenia okrętowe (fala, skorupa, powidok parostatku). Natomiast eksponowana od ulicy Emaus elewacja północna jest prostokątna i zwarta. Na jej pionowej osi znajduje się niewielkie wgłębienie w kształcie prostokątnego portalu, a w nim – głębokie, zacienione wydrążenie, rzeźbione zębatym profilem schodów oraz, powyżej, niewielkie okno w formie wycinka koła ustawionego w pionie. Brak innych okien, silna kompozycja formy i szary kolor maskują rzeczywiste przeznaczenie willi, w zamian nadając jej poetyczny, rzeźbiarski charakter pomnika. Podobnie po przeciwnej stronie: elewację południową willi tworzy ściana-kurtyna wygięta w formę półwalca, częściowo odstawiona od ściany domu, którą w znacznej mierze przesłania, zapewniając redukcję południowego nasłonecznienia. Prostokątny otwór na osi ściany kurtynowej umożliwia doświetlenie okien domu światłem bocznym, całe, otwarte od góry wnętrze między ścianami można zaś traktować jako skrzynię łapiącą i odbijającą światło słoneczne.
W opisie autorskim Dariusz Kozłowski wyjaśnia, że w projekcie „Posłużono się pewnym spójnym językiem form, demonstracyjnie oddzielając zewnętrzną, reprezentacyjną i oczywistą powłokę Statku od niedostępnego dla widza wnętrza. Formę zewnętrzną buduje także okrętowy detal architektoniczny wykończenia i balustrad i szarość koloru farby monotonnie pokrywającą całość budowli. Tylko gdzieniegdzie zewnętrzna skorupa odsłania wewnętrzną strukturę. Równocześnie »wnętrze« i »obudowa« realizują współistniejące zgodnie semantyki związane z potrzebą reprezentacji i funkcjami codzienności użytkowania domu”
Więcej: http://www.dariuszkozlowski.arch.pk.edu.pl/projekty/bateau.htm
Opracowanie:
Barbara Stec
Pomoszlak (SZLAK postmodernizmu)
Zobacz inne obiekty na trasie
Radio Kraków
Opera Krakowska
Wybrane trasy
Pomoszlak
W latach 80. XX wieku Kraków ponownie stał się kluczowym ośrodkiem rozwoju polskiej architektury. Współcześnie świadczą o tym liczne budynki sakralne, publiczne i mieszkaniowe, które wznoszono na przełomie XX i XXI wieku w stylu postmodernizmu.