Dom Profesorów UJ przy al. Słowackiego 15










Ludwik Wojtyczko
Stefan Żeleński
1929–1931
Dzielnica I – Stare Miasto
Mieszkalne wielorodzinne
al. Słowackiego 15 / ul. Łobzowska 61
Informacje o obiekcie
Budynek powstał w latach 1929–1931. Kooperatywa (spółdzielnia) profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego początkowo planowała wzniesienie domów jednorodzinnych, jednak ze względów oszczędnościowych wybudowano dom wielomieszkaniowy, o nowoczesnej konstrukcji żelbetowej. Do niedawna jego elewacje były zaniedbane i budził raczej negatywne skojarzenia – nazywano go nawet „trumną”, jednak ostatni remont wydobył piękno oraz wyrafinowaną elegancję bryły. Budynek stanowi ważny akcent narożnika ulicy Łobzowskiej i al. Słowackiego. Ma ciekawy rzut w kształcie litery „V” z wewnętrznym dziedzińcem i posiada dwie klatki schodowe: główną oraz zewnętrzną dla służby. Ścięty narożnik zaakcentowano dwoma wielobocznymi wykuszami mieszczącymi zabudowane loggie. Boczne elewacje posiadają dwie strefy: główną, wyznaczoną przez okna ujęte w pionowe, przebiegające przez całą wysokość płyciny oraz górną o charakterze attyki mieszczącą piąte piętro. Ozdobiono ją rastrem kwadratów o czarnych krawędziach wypełnionych naprzemiennie kołami i rombami. Zastosowano elegancką ograniczoną do kilku barw kolorystykę elewacji. Cokół oraz geometryczne podziały wykonano z połyskliwego, czarnego klinkieru z fabryki w Grudziądzu.
Na każdym z pięter umieszczono po dwa komfortowe, pięciopokojowe mieszkania profesorskie. Pierwotnie znajdowały się w nich specjalnie urządzone pokoje telefoniczne. Ciekawie rozwiązano wnętrze holu, w którym ulokowano szyb z windą. Pochodzi ona z czasów wznoszenia domu, ma ośmioboczny kształt, a jej ściany dekorują lustra. Na suficie holu wykonano czerwono-zielone sgraffito z herbem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz ornamentem w stylistyce tak zwanej szkoły krakowskiej, łączącej w sobie trójkątną geometrię z przestylizowanymi motywami ludowymi. Elegancji całości dodaje posadzka z czarnych i białych ceramicznych płytek oraz drzwi wejściowe o fantazyjnych podziałach. Główna klatka schodowa otrzymała rzadko spotykany, trójkątny kształt. W jej suficie umieszczono świetlik o metalowych podziałach w formie przenikających się rombów. Styl budynku można określić jako modernizm z elementami stylistyki polskiego art déco, chociaż swoim wyrafinowaniem i czarno-białą kolorystyką przypomina również realizacje wiedeńskiej secesji.
Opracowanie:
Aneta Borowik
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Nowa Huta
Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.