Kościół p.w. Św. Szczepana
Zdzisław Mączeński
1933–1938
Dzielnica V – Krowodrza
Kościoły
ul. Sienkiewicza 19
Informacje o obiekcie
Plany budowy nowej świątyni przy placu Axentowicza w Krakowie po zewnętrznej stronie linii Alei Trzech Wieszczów pojawiły się już na początku lat 20, kiedy to zajmowane jeszcze niedługo wcześniej przez wojsko tereny poforteczne zaczęto przeznaczać do parcelacji. Przy głównym trakcie łączącym wylot ulicy Łobzowskiej z traktem prowadzącym do Szkoły Podchorążych w Łobzowie wytyczony został wówczas podłużny plac, w pobliżu którego wzniesiona została wkrótce jedna z największych kolonii willowych międzywojennego Krakowa. Przy krótszym boku placu, po wschodniej, bliższej Alejom Trzech Wieszczów stronie przewidziano budowę nowego kościoła dla nowej dzielnicy. Pierwszy projekt przygotowany został w połowie lat 20. w warszawskiej pracowni Zdzisława Mączeńskiego, z którym współpracował Stefan Siennicki. Mączeński, który zaangażowany w tym czasie był przy realizacji gmachu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, zaproponował podłużną bryłę o tradycyjnej dyspozycji wzniesionego na rzucie krzyża łacińskiego wnętrza. Całość miała wieńczyć kopuła, a przed wejściem zaplanował budowę monumentalnej, siedmioosiowej arkadowej loggi na wzór florenckiego szpitala niewiniątek.
Budowa odsunięta została jednak w czasie i ostatecznie prowadził ją inny architekt, Franciszek Mączyński. Zbudowany w latach 1933-1938 budynek różni się od początkowo zaproponowanego. Wychodzi od ponad początkowe historyzujące odniesienia, a jego estetyka wyraźnie ciąży ku rozwiązaniom bliskim modernizmowi o rysie klasycyzującym. Fasada kościoła jest skierowana w stronę placu Axentowicza stanowiąc jego dominantę. Uproszczony wysoki portyk trzyosiowy prowadzi do wnętrza, które w zestawieniu z bielą zewnętrza kościoła, wydaje się się ciemne. Na osi nawy głównej w ścianie wejściowej znajduje się duże okrągłe okno o krzyżowych podziałach, nawiązujące do architektury okrętowej. Wnętrze jest trójnawowe, a sklepienie wsparte na ośmiu filarach. Nad skrzyżowaniem transeptu i nawy głównej znajduje się ośmioboczna kopuła nakryta wielospadowym dachem zaopatrzonym w ażurową sygnaturkę.
Polichromię ozdabiającą ściany i sklepienia wykonał Franciszek Walczowski, autorami projektów witraży są: Jan Januszewski (absyda), Jan Bukowski i Józef Pankowski (nawy boczne). Twórcą projektu ołtarza głównego jest Franciszek Mączyński. Przypisuje mu się również autorstwo ołtarza w prawej nawie bocznej, który to ołtarz wzorowany jest na znajdującym się w nawie lewej wczesnobarokowym ołtarzu Matki Bożej Pocieszenia, a także ozdobionej rzeźbami ewangelistów ambony. Sprofanowany przez hitlerowców kościół rekonsekrował w 1959 roku biskup Karol Wojtyła.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Plomba przy ul. Mazowieckiej 5
Dom Śląski
Wybrane trasy
Aleje Trzech Wieszczów
Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.
Półwsie Zwierzynieckie
Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.