Kościół p.w. Św. Stanisława Kostki










Wacław Krzyżanowski
1931–1938
Dzielnica I – Stare Miasto
Kościoły
ul. Pułaskiego 15 / ul. Konfederacka 6
Informacje o obiekcie
Świątynia pod wezwaniem św. Stanisława Kostki stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy prawobrzeżnego Krakowa, co najlepiej widać ze wzgórza wawelskiego. W 1910 roku utworzono nową parafię na Dębnikach. Powstanie obecnego kościoła poprzedzała budowa drewnianej świątyni zrealizowanej w latach 1919–1920 według projektu Romana Bandurskiego. Ze względu na szybki wzrost liczby mieszkańców postanowiono wznieść nowy, większy kościół. Jego projekt powstał w wyniku konkursu z 1929 roku, w którym zwyciężył Wacław Krzyżanowski. Obecną budowlę wzniesiono w latach 1931–1938 dla Zgromadzenia Salezjańskiego, gdy proboszczem był ks. Antoni Synior. Do jej budowy zastosowano nowoczesną żelbetową konstrukcję. Kościół posiada rzut krzyża łacińskiego o płytkim prezbiterium zamkniętym prostą ścianą. Skrzyżowanie naw nakrywa wysoka, przeszklona kopuła o ośmiobocznym rzucie. Smukłe filary dzielą wnętrze i podpierają strop wykonany z żelbetowych belek, który stał się manifestacją czystej konstrukcji. Wszystkie okna zamknięto trójkątnie. Pierwotną ascezę architektury nieco zaburzył powojenny wystrój.
Bryła kościoła jest złożona z przenikających się prostopadłościanów, najwyższy mieści przęsło skrzyżowania, pozostałe nawę główną oraz ramiona transeptu. Ponad skrzyżowaniem wyrasta strzelista, wieloboczna wieża nakryta ażurową latarnią. Do fasady dobudowano prostopadłościenny, poprzedzony wysokimi schodami portyk o schemacie łuku triumfalnego. Wieńczy go monumentalny, kamienny krzyż. Ścisłej geometryzacji przeciwstawiono pewne zmiękczenie konturów niektórych elementów, przede wszystkim łukowato wygiętych ścian wieży. Fasadę oblicowano płytami jasnożółtego piaskowca. Styl kościoła to modernizm z elementami trójkątnej stylizacji charakterystycznej dla tak zwanej szkoły krakowskiej.
Opracowanie:
Aneta Borowik
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Budynek gimnazjum oraz internatu oo. Paulinów
Osiedle Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Praca”
Dom Starców Żydowskich Stowarzyszenia „Asyfas Skenim”
Wybrane trasy
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.
Aleje Trzech Wieszczów
Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.