Modernistyczne Godła Kamienic: Chiński smok
Kamienica przy ul. Urzędniczej 37


Zygmunt Prokesz
1934
Dzielnica V – Krowodrza
ul. Urzędnicza 37
Informacje o obiekcie
W okresie międzywojennym zabudowa Krakowa przekroczyła linię dawnym umocnień austriackich, które wówczas zaczęto przekształcać w nowoczesny bulwar – Aleje Trzech Wieszczów. Na zachód od Alei Juliusza Słowackiego szybko zaczęła wypełniać się nową zabudową przestrzeń Krowodrzy i Łobzowa. W latach 30. kolejne kwartały nowoczesnych kamienic zaczęły sięgać okolic dzisiejszej alei Kijowskiej. Miejscem szczególnie spójny w swoim charakterze, jest do dzisiaj zabudowana w omawianym okresie ulica Urzędnicza. Wypełniają ją czterokondygnacyjne kamienice o zredukowanych, modernistycznych kompozycjach elewacji. Jednym z wyróżniających się jest dom wzniesiony pod numerem 37.
Powstał on w 1934 roku według projektu Zygmunta Prokesza i Izydora Goldberga. Główne wejście umieszczono na osi. Zdobi je usytuowana powyżej kubizująca płaskorzeźba przedstawiająca chińskiego smoka. Motyw smoka należał do najbardziej popularnych wśród tematów wykorzystywanych w godłach krakowskich kamienic, często pokazywany był samodzielnie lub jako część kompozycji z motywem św. Jerzego. Przy ulicy Urzędniczej 37 umieszczono chyba najbardziej niezwykłe przedstawienie smoka, jakie powstało w międzywojennym Krakowie.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Modernistyczne Godła Kamienic: Kobieta z dziećmi
Modernistyczne Godła Kamienic: Eskulap
Modernistyczne Godła Kamienic: Kozioł
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Krowodrza
W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.