Szkoła Podstawowa nr 87
im. Henryka Jordana










Józef Gołąb
1960–1961
Dzielnica XVIII – Nowa Huta
Szkoły
os. Teatralne 35
Informacje o obiekcie
Szkoła Podstawowa nr 87 na os. Teatralnym zaprojektowana została przez Józefa Gołąba, a zrealizowana w latach 1960-61. Należała do grupy tzw. tysiąclatek. Nowohucka tysiąclatka powstała w trybie pilnym i była jedną z pierwszych szkół zrealizowanych w ramach akcji „Tysiąc szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego”. Budowę szkół w całym kraju finansowano między innymi ze społecznych składek wpłacanych przez zakłady pracy i osoby prywatne w Polsce i zagranicą.
Szkoła zaplanowana została jako zespół dwukondygnacjowych budynków. Gmach główny ma prostą elewację o wejściu z płaskim daszkiem wspartym na stalowych, cienkich podporach. Elewacja budynku składa się z dużych okien na krańcach oraz małych przepruciach w środku. Od głównego budynku odchodzi długi korytarz, wzdłuż którego rozmieszczono proste, kubiczne, pawilony z salami lekcyjnymi po trzy z każdej strony. Na końcu korytarza ulokowano budynek sali gimnastycznej. Całość założenia tworzy układ grzebieniowy.
Wnętrza szkoły były dobrze doświetlone poprzez duże okna tworzące szklane ściany; sale lekcyjne zaprojektowano jako przestronne pomieszczenia z nowoczesnym wyposażeniem w lekkie, dwukolorowe ławki szkolne osadzone na metalowych nóżkach. Oświetlenie wnętrza również wprowadzało nowe technologie – lampy były jarzeniowe, a podłogi wyłożono kolorowymi płytkami. Przy każdej klasie znajdowała się oddzielna szatnia. Szkoła zaprojektowana została jako nowoczesna – przestronna, funkcjonalna, dobrze doświetlona, z pomieszczeniami pomocniczymi: kuchnią, stołówką, pracowniami warsztatowymi i wspomnianą salą gimnastyczną. W budynku głównym na parterze, przewidziane były pomieszczenia służbowe i reprezentacyjne, na piętrze specjalistyczne sale lekcyjne. Pozostałe pawilony mieściły sale lekcyjne
Szkoła została zrealizowana na miejscu, w którym planowano budowę kościoła. Wydany przez władzę zakaz budowy świątyni doprowadził do konfliktu ze społeczeństwem. 27 kwietnia 1960 roku rozpoczęły się rozruchy mieszkańców, którzy wystąpili w obronie istniejącego tam krzyża, znaczącego początek budowy kościoła. Ostatecznie krzyż pozostał na swoim miejscu, ale kościół nie został wybudowany, stanęła tam szkoła. Wydarzenie to jest określane w opracowaniach historycznych jako „walka o krzyż”.
Opracowanie:
Magdalena Smaga
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Mistrzejowice - założenie urbanistyczne
Blok Francuski
Centrum D – założenie urbanistyczne
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Krowodrza
W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.
Błonia / Miasteczko Studenckie
Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.