Szkoła Podstawowa nr 87
im. Henryka Jordana










Józef Gołąb
1960–1961
Dzielnica XVIII – Nowa Huta
Szkoły
os. Teatralne 35
Informacje o obiekcie
Szkoła Podstawowa nr 87 na os. Teatralnym zaprojektowana została przez Józefa Gołąba, a zrealizowana w latach 1960-61. Należała do grupy tzw. tysiąclatek. Nowohucka tysiąclatka powstała w trybie pilnym i była jedną z pierwszych szkół zrealizowanych w ramach akcji „Tysiąc szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego”. Budowę szkół w całym kraju finansowano między innymi ze społecznych składek wpłacanych przez zakłady pracy i osoby prywatne w Polsce i zagranicą.
Szkoła zaplanowana została jako zespół dwukondygnacjowych budynków. Gmach główny ma prostą elewację o wejściu z płaskim daszkiem wspartym na stalowych, cienkich podporach. Elewacja budynku składa się z dużych okien na krańcach oraz małych przepruciach w środku. Od głównego budynku odchodzi długi korytarz, wzdłuż którego rozmieszczono proste, kubiczne, pawilony z salami lekcyjnymi po trzy z każdej strony. Na końcu korytarza ulokowano budynek sali gimnastycznej. Całość założenia tworzy układ grzebieniowy.
Wnętrza szkoły były dobrze doświetlone poprzez duże okna tworzące szklane ściany; sale lekcyjne zaprojektowano jako przestronne pomieszczenia z nowoczesnym wyposażeniem w lekkie, dwukolorowe ławki szkolne osadzone na metalowych nóżkach. Oświetlenie wnętrza również wprowadzało nowe technologie – lampy były jarzeniowe, a podłogi wyłożono kolorowymi płytkami. Przy każdej klasie znajdowała się oddzielna szatnia. Szkoła zaprojektowana została jako nowoczesna – przestronna, funkcjonalna, dobrze doświetlona, z pomieszczeniami pomocniczymi: kuchnią, stołówką, pracowniami warsztatowymi i wspomnianą salą gimnastyczną. W budynku głównym na parterze, przewidziane były pomieszczenia służbowe i reprezentacyjne, na piętrze specjalistyczne sale lekcyjne. Pozostałe pawilony mieściły sale lekcyjne
Szkoła została zrealizowana na miejscu, w którym planowano budowę kościoła. Wydany przez władzę zakaz budowy świątyni doprowadził do konfliktu ze społeczeństwem. 27 kwietnia 1960 roku rozpoczęły się rozruchy mieszkańców, którzy wystąpili w obronie istniejącego tam krzyża, znaczącego początek budowy kościoła. Ostatecznie krzyż pozostał na swoim miejscu, ale kościół nie został wybudowany, stanęła tam szkoła. Wydarzenie to jest określane w opracowaniach historycznych jako „walka o krzyż”.
Opracowanie:
Magdalena Smaga
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Nowohuckie Centrum Kultury
Stołówka Pracowników Huty im. Lenina
Mistrzejowice - założenie urbanistyczne
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Aleje Trzech Wieszczów
Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.