Osiedle Podwawelskie
Witold Cęckiewicz
Bernard Drynda, Sławomir Lewczuk, Rafał Molin, Jerzy Slapa, Stefan Szolc, Maria Chronowska, Jerzy Chronowski
1965–1972
Dzielnica VIII – Dębniki
Urbanistyczne
os. Podwawelskie
Informacje o obiekcie
Dwa lata po sukcesie w konkursie na projekt Mistrzejowic zespół Witolda Cęckiewicza zwyciężył w kolejnym konkursie na projekt osiedla mieszkaniowego, które tym razem miało powstać niemalże w samym sercu miasta. Konkurs dotyczył opracowania projektu zespołu mieszkaniowego dla około 10 tysięcy osób, które planowano wznieść w południowej części dzielnicy Dębniki, w bezpośrednim sąsiedztwie Wisły i Wawelu. Budowa nowego osiedla w tak wyjątkowym miejscu była związana z trwającymi przygotowaniami do przypadającego w 1966 roku jubileuszu Tysiąclecia Państwa Polskiego. Mocno promowane przez ekipę Władysława Gomułki narodowe święto miało przyćmić organizowane przez Kościół obchody Millenium chrztu Polski. Symboliczna rywalizacja o rząd dusz pchnęła władze partyjne i państwowe między innymi do wznoszenia wielu inwestycji, w tym do budowy przeszło tysiąca szkół i licznych nowych osiedli mieszkaniowych noszących nazwę upamiętniającą okrągłą rocznicę. Takiej inwestycji nie mogło zabraknąć w kolebce polskiego państwa, a kontekst Wawelu zachęcał do budowania symboli mających dawać niedemokratycznie wybranej władzy mandat do rządzenia.
Budowa osiedla przeciągnęła się do 1976 roku. Ostatecznie nadano mu nazwę osiedle Podwawelskie. Nowy zespół mieszkaniowy powstał według projektu opracowanego przez zespół Witolda Cęckiewicza. Kompozycja tego zespołu mieszkaniowego jest bardzo prosta i zupełnie inna niż w przypadku Mistrzejowic. Zamiast organicznego układu bloków przewidziano dwie główne osie komunikacyjne, od których prostopadle wychodzą zróżnicowane długością pasy niskiej czteropiętrowej zabudowy. W centrum układu zaplanowano pas zieleni, do którego główny przylegał główny zespół usługowy osiedla. Po południowej stronie, na zakończeniu obu głównych ulic zaprojektowano wysokościowce.
Plany wykonawcze poszczególnych budynków zostały opracowane w oparciu o projekty typowe, realizowane w innych częściach miasta. Ich przygotowanie powierzono zespołowi Marii i Jerzego Chronowskich, z którymi Cęckiewicz współpracował już przy realizacji założenia w Mistrzejowicach. Pomimo dyskusyjnej jakości architektury wzniesionych budynków osiedla Podwawelskiego (ograniczanej normatywami i możliwościami technologii budownictwa prefabrykowanego) na uwagę zasługuje urbanistyka założenia, która wprowadzała w jego przestrzeń czytelny układ komunikacji, wyraźnie wyodrębnione centrum oraz dużo zieleni.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Dom Starców Żydowskich Stowarzyszenia „Asyfas Skenim”
Szpital Ubezpieczalni Społecznej
TVP Kraków
Wybrane trasy
Półwsie Zwierzynieckie
Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.
Krowodrza
W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.