Osiedle Podwawelskie



Witold Cęckiewicz
Bernard Drynda, Sławomir Lewczuk, Rafał Molin, Jerzy Slapa, Stefan Szolc, Maria Chronowska, Jerzy Chronowski
1965–1972
Dzielnica VIII – Dębniki
Urbanistyczne
os. Podwawelskie
Informacje o obiekcie
Dwa lata po sukcesie w konkursie na projekt Mistrzejowic zespół Witolda Cęckiewicza zwyciężył w kolejnym konkursie na projekt osiedla mieszkaniowego, które tym razem miało powstać niemalże w samym sercu miasta. Konkurs dotyczył opracowania projektu zespołu mieszkaniowego dla około 10 tysięcy osób, które planowano wznieść w południowej części dzielnicy Dębniki, w bezpośrednim sąsiedztwie Wisły i Wawelu. Budowa nowego osiedla w tak wyjątkowym miejscu była związana z trwającymi przygotowaniami do przypadającego w 1966 roku jubileuszu Tysiąclecia Państwa Polskiego. Mocno promowane przez ekipę Władysława Gomułki narodowe święto miało przyćmić organizowane przez Kościół obchody Millenium chrztu Polski. Symboliczna rywalizacja o rząd dusz pchnęła władze partyjne i państwowe między innymi do wznoszenia wielu inwestycji, w tym do budowy przeszło tysiąca szkół i licznych nowych osiedli mieszkaniowych noszących nazwę upamiętniającą okrągłą rocznicę. Takiej inwestycji nie mogło zabraknąć w kolebce polskiego państwa, a kontekst Wawelu zachęcał do budowania symboli mających dawać niedemokratycznie wybranej władzy mandat do rządzenia.
Budowa osiedla przeciągnęła się do 1976 roku. Ostatecznie nadano mu nazwę osiedle Podwawelskie. Nowy zespół mieszkaniowy powstał według projektu opracowanego przez zespół Witolda Cęckiewicza. Kompozycja tego zespołu mieszkaniowego jest bardzo prosta i zupełnie inna niż w przypadku Mistrzejowic. Zamiast organicznego układu bloków przewidziano dwie główne osie komunikacyjne, od których prostopadle wychodzą zróżnicowane długością pasy niskiej czteropiętrowej zabudowy. W centrum układu zaplanowano pas zieleni, do którego główny przylegał główny zespół usługowy osiedla. Po południowej stronie, na zakończeniu obu głównych ulic zaprojektowano wysokościowce.
Plany wykonawcze poszczególnych budynków zostały opracowane w oparciu o projekty typowe, realizowane w innych częściach miasta. Ich przygotowanie powierzono zespołowi Marii i Jerzego Chronowskich, z którymi Cęckiewicz współpracował już przy realizacji założenia w Mistrzejowicach. Pomimo dyskusyjnej jakości architektury wzniesionych budynków osiedla Podwawelskiego (ograniczanej normatywami i możliwościami technologii budownictwa prefabrykowanego) na uwagę zasługuje urbanistyka założenia, która wprowadzała w jego przestrzeń czytelny układ komunikacji, wyraźnie wyodrębnione centrum oraz dużo zieleni.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Budynek gimnazjum oraz internatu oo. Paulinów
Dom Starców Żydowskich Stowarzyszenia „Asyfas Skenim”
Willa Komornickich
Wybrane trasy
Błonia / Miasteczko Studenckie
Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.