Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Opera Krakowska

Legenda
Pomoszlak
Architekt:

Romuald Loegler

Lata budowy:

2002–2009

Adres:

ul. Lubicz 48

bez barier architektonicznych

Informacje o obiekcie

W 1954 roku w Krakowie założono Towarzystwo Przyjaciół Opery, a niedługo później powstały pierwsze plany wybudowania nowoczesnego budynku teatru muzycznego. Monumentalny socrealistyczny gmach miał zostać wybudowany przy Alejach Trzech Wieszczów na pustej wówczas parceli pomiędzy Biblioteką Jagiellońską i  siedzibą Akademii Górniczo-Hutniczej. Ostatecznie plany te zostały porzucone, a założony w 1958 roku Miejski Teatr Muzyczny (zaczątek późniejszej Opery Krakowskiej) został zlokalizowany w pobliżu ronda Mogilskiego, w budynku dawnej ujeżdżalni koni. Do pomysłu budowy nowego gmachu operowego powrócono w latach 70., planując, że powstanie nieopodal tymczasowej siedziby, po drugiej stronie ulicy Lubicz, w sąsiedztwie Ogrodu Botanicznego. Z myślą o tym miejscu został rozpisany konkurs architektoniczny, ówczesne władze Krakowa nie potrafiły jednak zrealizować tych planów.

Kolejny raz do pomysłu powrócono dopiero na początku XXI wieku. W 2002 roku krakowski oddział SARP zorganizował kolejny konkurs dla potrzeb nowego inwestora – Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Nowa koncepcja zakładała, że pierwszy w Krakowie profesjonalny budynek teatru muzycznego powstanie na niewielkiej działce, gdzie dotychczas stała ujeżdżalnia. Największym wyzwaniem dla architektów startujących w konkursie okazało się połączenie skomplikowanej i wymagającej dużej kubatury bryły opery z zapisanym w warunkach konkursu wymogiem zachowania historycznych budynków.

W rywalizacji zwyciężyła praca zespołu Romualda Loeglera. W tym projekcie dawny budynek ujeżdżalni został przekształcony w hol wejściowy nowej opery. Główna część całego założenia – zajmująca centralną część stosunkowo niewielkiej działki prostopadłościenna, obłożona czerwonymi metalowymi płycinami bryła z przeszkoloną fasadą – mieści widownię, scenę i maszynownię, natomiast wzdłuż ulicy Topolowej zrealizowano podłużny budynek biurowy. Otwarta w 2009 roku siedziba Opery Krakowskiej była ostatnią tak dużą i prestiżową realizacją Romualda Loeglera.

Jak zauważył autor projektu:
Nowy operowy teatr to nie budynek, lecz kompleks tworzący miejski krajobraz, kreujący wglądy – otwarcia i zamknięcia – przestrzeni publicznej. Lokalizacja przy ulicy Lubicz to miejsce transformacji, które wyznacza nowe sekwencje perspektyw Starego Miasta. Zbudowany kompleks budynków tworzy nowy horyzont postrzegania krakowskiej starówki poprzez historyczną „bramę”, prowokujący do skojarzeń NOWEGO z historycznym kontekstem. Kompleks operowych zabudowań to także nowe sąsiedztwo dla tego, co tu istnieje, a czego tak naprawdę nie potrafimy spuentować. Budynki opery stają się też atrakcją dla nowej formuły ronda Mogilskiego. Podkreślają sprzeczności, by dać znać o sobie[1].

Zderzenie brył w gmachu Opery Krakowskiej wpisuje się w logikę eksperymentów formalnych architektury postmodernistycznej, które już wcześniej występowały w twórczości architekta. Podobnie należy odczytać tęczową kolorystykę części biurowej. Architektoniczną kompozycję dopełniła figura Nascita di Eros (Narodziny Erosa) autorstwa związanego w młodości z Krakowem rzeźbiarza Igora Mitoraja, która stanęła przed wejściem do budynku od strony ronda Mogilskiego.

[1] R. Loegler, Słuchać architektury, Listening to the Architecture, …a w Krakowie jest Opera! … And there is Opera in Kraków!, Kraków 2008, s. 146.

Opracowanie:

Michał Wiśniewski

Wybrane trasy

Trasa

Pomoszlak

Informacje:
Czytaj

W latach 80. XX wieku Kraków ponownie stał się kluczowym ośrodkiem rozwoju polskiej architektury. Współcześnie świadczą o tym liczne budynki sakralne, publiczne i mieszkaniowe, które wznoszono na przełomie XX i XXI wieku w stylu postmodernizmu.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy