Modernistyczne Godła Kamienic: Pegaz
Kamienica przy ul. Sarego 17
Zygmunt Grünberg
1938
Dzielnica I – Stare Miasto
ul. Sarego 17
Informacje o obiekcie
W 1929 umarł wieloletni wiceprezydent Krakowa Józef Sare. Wybitnego polityka, który od początku stulecia uczestniczył w przekształcaniu austriackiego miasta fortecznego w regionalną metropolie postanowiono upamiętnić nadając jego imię jednej z krakowskich ulic. Wybrano ciąg pomiędzy Plantami i bulwarem Dietla, który dotychczas nosił nazwę Zielona. Przeważała tu historyzująca zabudowa wzniesiona jeszcze pod koniec XIX wieku.
W okresie poprzedzającym wybuch drugiej wojny światowej znajdujące się tam kamienice zaczęto nadbudowywać lub wyburzać i zastępować nowymi budynkami. Szczególne wrażenie przy ulicy Sarego sprawia kamienica oznaczona numerem 17. Jest to pięciokondygnacyjny dom czynszowy o modernistycznej fasadzie, którą wypełniają pasmowo rozplanowane okna. W części parterowej budynek przykuwa uwagę obszernym, przeszklonym wejściem do sieni, które ozdobiono kratą. Nad wejściem umieszczono godło w formie rzeźby przedstawiającej zrywającego się do lotu pegaza. Pełna ekspresji kompozycja wyróżnia się na tle innych krakowskich godeł nietypowym sposobem ujęcia, zamiast płaskorzeźby postanowiono zastosować trójwymiarowe ujęcie. Autorem projektu był wzięty krakowski architekt Zygmunt Grünberg.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Modernistyczne Godła Kamienic: Paw
Modernistyczne Godła Kamienic: Kobieta przy sianokosach
Modernistyczne Godła Kamienic: Święty Jerzy zabijający smoka
Wybrane trasy
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.
Krowodrza
W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.