Kamienica czynszowa Fabryki Ćmielów S.A.




Fryderyk Tadanier
1937–1938
Dzielnica I – Stare Miasto
Mieszkalne wielorodzinne
ul. Biskupia 9-11 / ul. Fenna 2
Informacje o obiekcie
Ta duża dwuklatkowa narożna kamienica powstała według projektu Fryderyka Tadaniera w latach 1937-38. Wybudowana została dla dwóch właścicieli: część od ul. Biskupiej należała do najważniejszego polskiego producenta porcelany – firmy Ćmielów, a część od ul. S. Fenna do jednego z jej dyrektorów – Stanisława Syski. Był on wieloletnim przyjacielem architekta, który mieszkał w jednym z mieszkań w tym budynku aż do śmierci w 1960 roku (do dziś na drzwiach do jego mieszkania na II piętrze zachowała się emaliowana wizytówka z napisem „inż. arch. F. Tadanier”).
Budynek jest bez wątpienia jednym z ciekawszych domów wielorodzinnych powstałych w międzywojennym Krakowie. Jego bryła wymyka się ogólnie przyjętemu schematowi kamienicy narożnej: dwuskrzydłowej, o skrzydłach równej wysokości. Za sprawą podwyższonej części u zbiegu ulic, podkreślonej dużymi narożnymi oknami, mamy tutaj do czynienia z przenikaniem się akcentów horyzontalnych i wertykalnych. Niższe, boczne skrzydła, w odróżnieniu od pozbawionej artykulacji pionowej części wyższej, pokryte zostały szerokimi lizenami, nadającymi całości oryginalny, elegancki charakter.
Pierwotne projekty nie zakładały umieszczenia na elewacjach rzeźbiarskich godeł. Stanowią one efekt realizacji wymogu Wydziału Budowlanego magistratu. W nadprożu wejścia do części Ćmielowa, znalazło się godło przedstawiające monogram tej wytwórni ujęty w dekoracyjne obramienie. Po drugiej stronie budynku, nad wejściem do części należącej do Stanisława Syski, umieszczono pełnoplastyczne wyobrażenie górnika, nawiązujące do wykształcenia właściciela nieruchomości – Stanisław Syska był bowiem absolwentem akademii górniczej w Leoben. Obie rzeźby zaprojektowane zostały przez Franciszka Kalfasa – profesora krakowskiej ASP i jednego z głównych projektantów ćmielowskiej porcelany.
Opracowanie:
Kamila Twardowska
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.
Aleje Trzech Wieszczów
Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.