Dom Marii Dworakowej




Teodor Hoffmann
1932
Dzielnica V – Krowodrza
Mieszkalne wielorodzinne
ul. Lea 15a
Informacje o obiekcie
Ulica Lea została wytyczona pod koniec XIX w. w celu połączenia wylotu ulicy Karmelickiej z kościołem Misjonarzy.Omawiany budynek powstał przy północnej pierzei na odcinku pomiędzy ulicami Konarskiego i Urzędniczą. Jest to podpiwniczona trzykondygnacyjna bryła zwieńczona, opadającym w kierunku podwórka stropodachem o niskim kącie nachylenia. Elewacja frontowa ma symetryczny charakter podkreślony umieszczonym w parterze obszernym, schodkowym wykuszem, ponad którym wznosi się dźwigany przez uskokowy wspornik, przepruty oknami trójkątny wykusz. Po jego dwóch stronach umieszczono symetrycznie obszernych okna o podziałach naśladujących okna zamku królewskiego na Wawelu. W podstawie budynku towarzyszą im szerokie naświetla użytkowych piwnic. Budynek został otynkowany szlachetnym tynkiem. W przestrzeniach międzyokiennych wykorzystano cegłę klinkierową tworząc efekt horyzontalnych podziałów kontrastujących z dominującym w kompozycji wykuszem. Ponad oknami ostatniej kondygnacji znajdują się płaskie gzymsy. Na wysokości attyki wykusz zdobią płytkie rowkowania. Dodatkowym elementem jest obramienie dzielonej na trzy, przeszklonej bramy, w której górnej części umieszczono ozdobny witraż z motywem Matki Boskiej. W obramieniu portalu umieszczono również godło z nazwiskiem architekta i datą powstania budynku. W elewacji ogrodowej wyróżnia się umieszczony od zachodu płaski ryzalit. W skrajnych osiach dodatkowe urozmaicenie stanowią dwa trójkątne wykusze, którym towarzyszą niewielkie balkony.
Ten niewielki budynek jest dziełem Teodora Hoffmanna (1874-1959), pochodzącego ze Wschodniej Galicji architekta, który swoje pierwsze doświadczenia zawodowe zdobywał pod okiem Jana Zawiejskiego na placu budowy Teatru Miejskiego. Po studiach w Wiedniu zasłynął jako autor eleganckich, luksusowych kamienic o zredukowanym detalu, m.in. przy ulicy Szpitalnej 32 i 38 oraz przy Biskupiej 6 i 8. Był także autorem licznych siedzib banków i firm ubezpieczeniowych, które wznosił w różnych częściach Galicji. Pod koniec lat 20. w jego pracach, podobnie jak w przypadku wielu twórców z jego pokolenia nastąpiła zmiana estetyki, porzucenie wątków historycznych na rzecz prostoty i wyszukanego, zredukowanego detalu. Budynki takie jak kamienica dla Marii Dworakowej przy ulicy Lea 15a należą do najciekawszych tego typu prac w jego karierze.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Kościół p.w. Św. Szczepana
Dom Śląski
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.
Aleje Trzech Wieszczów
Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.