Dom Marii Dworakowej




Teodor Hoffmann
1932
Dzielnica V – Krowodrza
Mieszkalne wielorodzinne
ul. Lea 15a
Informacje o obiekcie
Ulica Lea została wytyczona pod koniec XIX w. w celu połączenia wylotu ulicy Karmelickiej z kościołem Misjonarzy.Omawiany budynek powstał przy północnej pierzei na odcinku pomiędzy ulicami Konarskiego i Urzędniczą. Jest to podpiwniczona trzykondygnacyjna bryła zwieńczona, opadającym w kierunku podwórka stropodachem o niskim kącie nachylenia. Elewacja frontowa ma symetryczny charakter podkreślony umieszczonym w parterze obszernym, schodkowym wykuszem, ponad którym wznosi się dźwigany przez uskokowy wspornik, przepruty oknami trójkątny wykusz. Po jego dwóch stronach umieszczono symetrycznie obszernych okna o podziałach naśladujących okna zamku królewskiego na Wawelu. W podstawie budynku towarzyszą im szerokie naświetla użytkowych piwnic. Budynek został otynkowany szlachetnym tynkiem. W przestrzeniach międzyokiennych wykorzystano cegłę klinkierową tworząc efekt horyzontalnych podziałów kontrastujących z dominującym w kompozycji wykuszem. Ponad oknami ostatniej kondygnacji znajdują się płaskie gzymsy. Na wysokości attyki wykusz zdobią płytkie rowkowania. Dodatkowym elementem jest obramienie dzielonej na trzy, przeszklonej bramy, w której górnej części umieszczono ozdobny witraż z motywem Matki Boskiej. W obramieniu portalu umieszczono również godło z nazwiskiem architekta i datą powstania budynku. W elewacji ogrodowej wyróżnia się umieszczony od zachodu płaski ryzalit. W skrajnych osiach dodatkowe urozmaicenie stanowią dwa trójkątne wykusze, którym towarzyszą niewielkie balkony.
Ten niewielki budynek jest dziełem Teodora Hoffmanna (1874-1959), pochodzącego ze Wschodniej Galicji architekta, który swoje pierwsze doświadczenia zawodowe zdobywał pod okiem Jana Zawiejskiego na placu budowy Teatru Miejskiego. Po studiach w Wiedniu zasłynął jako autor eleganckich, luksusowych kamienic o zredukowanym detalu, m.in. przy ulicy Szpitalnej 32 i 38 oraz przy Biskupiej 6 i 8. Był także autorem licznych siedzib banków i firm ubezpieczeniowych, które wznosił w różnych częściach Galicji. Pod koniec lat 20. w jego pracach, podobnie jak w przypadku wielu twórców z jego pokolenia nastąpiła zmiana estetyki, porzucenie wątków historycznych na rzecz prostoty i wyszukanego, zredukowanego detalu. Budynki takie jak kamienica dla Marii Dworakowej przy ulicy Lea 15a należą do najciekawszych tego typu prac w jego karierze.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Osiedle niemieckie przy ul. Królewskiej
Dom Tomasza Będzikiewicza
Wybrane trasy
Nowa Huta
Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.
Błonia / Miasteczko Studenckie
Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.