Dom Dziecka





Stefan Strojek
1934–1938
Dzielnica I – Stare Miasto
Budynki użyteczności publicznej
ul. Żuławskiego 9
Informacje o obiekcie
Budynek wpisany w pierzeję ul. J. Żuławskiego powstał dla Związku Wirundów – organizacji charytatywnej założonej w 1931 roku, zrzeszającej przedstawicieli krakowskiej inteligencji, w tym wielu znanych lekarzy. Celem Związku było niesienie pomocy (głównie medycznej), utworzenie przychodni oraz poradni. Budowa Domu Dziecka ruszyła w 1934 roku i trwała blisko cztery lata. Projekt placówki powierzono Stefanowi Strojkowi, absolwentowi Wydziału Architektury krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Funkcja Domu Dziecka Związku Wirundów różniła się od funkcji placówek znanych dziś pod tą nazwą. Był to ośrodek doraźnej pomocy dzieciom z biednych rodzin, pozbawiony roli opiekuńczo-wychowawczej. Na parterze Domu Dziecka znalazły się gabinety lekarskie, na pierwszym piętrze duża jadalnia, biblioteka i czytelnia, a na drugim pomieszczenia mieszkalne, w tym mieszkanie kierownika.
Budynek projektu Strojka niewątpliwie wyróżnia się spośród otaczających go kamienic czynszowych swoją oryginalną fasadą – jedną z nielicznych w Krakowie tak wyraźnie nawiązującą do stylu okrętowego. Widzimy tu nie tylko okna pasowe, ale także duże bulaje i maszty flagowe.
Dzisiaj w dawnym Domu Dziecka Związku Wirundów mieści się przedszkole.
Opracowanie:
Kamila Twardowska
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Dom Marii Dworakowej
Dom Tomasza Będzikiewicza
Kościół p.w. Św. Szczepana
Wybrane trasy
Błonia / Miasteczko Studenckie
Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.