Centrum Zdrowia Budowlanych
(obecnie Centrum Medycyny Profilaktycznej)





Wojciech Buliński
1972–1984
Dzielnica VII – Zwierzyniec
Opieka zdrowotna
ul. Komorowskiego 12
Informacje o obiekcie
Centrum Medycyny Profilaktycznej to wysoki ośmiokondygnacyjny budynek położony po zachodniej stronie placu Na Stawach. Budynek realizowany był przez wiele lat począwszy od połowy lat 70. Projekt budynku został przygotowany przez Wojciecha Bulińskiego i Ludwika Koniora już w latach 1971-72 i zakładał budowę biurowca Zjednoczenia Przemysłu Kamienia Budowlanego. Realizacja budynku rozpoczęta w 1972 roku trwała przez dwa lata po czym nieukończony gmach przez kilka lat pozostawał nieużytkowany. Ostatecznie już w latach 80. postanowiono przekazać obiekt dla potrzeb Centrum Zdrowia Budowlanych powstałej na początku lat pięćdziesiątych przychodni zajmującej się, m.in. medycyną pracy. Nowy uzupełniający projekt powstał w latach w latach 1981-1983, a przebudowa i adaptacja zostały zakończone rok później.
Kończony już po stanie wojennym obiekt biurowo-usługowy dla tego zespołu wyróżnia wpisanie w kwartał międzywojennych kamienic ciągnących się wzdłuż ulicy Komorowskiego. Nowy, górujący nad otoczeniem gmach został usytuowany w stosunku do nich pod kątem prostym. Jego podłużna elewacja zamyka obszerny plac, dzięki czemu budynek zyskał monumentalny charakter. Ponad przeszklonym parterem architekci umieścili sześć kondygnacji użytkowych. Główną, północną elewację wyróżnia trójwymiarowy, rzeźbiarsko skomponowany układ. Okna każdego piętra wsparte są na wydatnie wysuniętym gzymsie. Pomiędzy wąskimi oknami umieszczono zdwojone podłużne łamacze światła, których rytm został złamany i powtarza się co drugie piętro, co sprawiło, że elewacja zyskała ekspresyjny wyraz. Podziały głównych elewacji znajdują kontynuację także na bocznych ścianach. Równocześnie łamacze świata i gzymsy dzięki masywnym proporcjom budują wrażenie masywności bryły i potęgują jej monumentalny charakter. Od strony południowej elewacja ma stosunkowo schematyczny charakter. Zespół wieńczy – cofnięta od linii dachu -kondygnacja techniczna.
Budynek znajduje się w pobliży wzniesionego blisko dwie dekady wcześniej biurowca Biprocemwapu również zaprojektowanego przez Wojciecha Bulińskiego. Oba te budynki łączy nieszablonowe podejście do problemu kształtowania elewacji. Oba stanowią również pozytywny przykład współczesnych modernizacji obiektów powojennego modernizmu. Co warte zaznaczenia, w przypadku Centrum Zdrowia Budowlanych w projektowaniu zmian w budynku brał udział sam autor, dzięki czemu możliwie było zachowanie detalu i twórcze uzupełnienie elewacji.
Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Dom Stu Balkonów
Zespół Państwowych Szkół Plastycznych
Osiedle ZUS
Wybrane trasy
Półwsie Zwierzynieckie
Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.
Aleje Trzech Wieszczów
Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.