Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Budynek Sądu Wojewódzkiego w Krakowie

(obecnie Sądu Okręgowego w Krakowie)

Legenda

Informacje o obiekcie

Jeszcze na początku lat 70. XX w. głównymi siedzibami sądów w Krakowie były historyczne budynki w centrum miasta, m.in. dawne Kolegium Jezuickie przy ulicy Grodzkiej 52. Budowę nowoczesnego budynku dla sądów planowano już w okresie międzywojennym. Jedna z wersji, przygotowany przez Adolfa Szyszko-Bohusza projekt Pomnika Wolności – Muzeum Narodowego zakładała, że powstanie on przy Alejach Trzech Wieszczów. Ten plan nie został jednak zrealizowany, a do pomysłu budowy nowoczesnego zespołu budynków dla sądu powrócono w latach 60. W 1966 roku rozstrzygnięto konkurs na projekt nowego centrum Krakowa, który zakładał całkowita przebudowę terenów pomiędzy dworcem kolejowym i rondem Mogilskim oraz realizację w tej części miasta wielu nowych budynków administracji publicznej. Jednym z nowych obiektów wpisujących się w tę ideę był rozległy zespół budynków Sądu Wojewódzkiego, dla którego przeznaczono rozległą działkę po południowej stronie ronda Mogilskiego wzdłuż wschodniej linii pierzei alei Powstania Warszawskiego. Projekt został przygotowany przez warszawskich architektów Leszka Kołacza, Tadeusza Krupińskiego, Czesława Nowowiejskiego i Stanisława Tomczaka.

Zespół o powierzchni ok. 22 tys. m2 składa się z czterech niskich, bo obejmujących tylko trzy kondygnacje podłużnych brył, które usytuowano w osi wschód-zachód, na pochyłej działce pomiędzy ulicami Przy Rondzie i Mosiężniczą. Różnica wysokości sprawiła, że od strony zachodniej ponad poziom terenu wychodzą jedynie dwie kondygnacje. Również po zachodniej stronie, w jednej trzeciej długości pawilonów sądu umiejscowiono prostopadle do nich ustawioną, łączącą całość główną bryłę zespołu. Ma ona sześć kondygnacji i tworzy długą na ponad sto metrów linię zabudowy. Wysunięte przed niego po obu stronach niższe pawilony tworzą niewielkie dziedzińca i budują rytm kompozycji. Główny budynek sądu posiada wysoki parter oraz obszerny, przeszklony korytarz, który pełni również funkcję hallu. Elewacje zespołu wyłożono jasnym jednolitym kamieniem. W ich prostej kompozycji dominują zagłębione pasy okien, które ciągną się przez całą długość elewacji. Jedynym urozmaiceniem tego niezwykle konsekwentnego układu jest wydłużenie w kierunku wschodnim południowego pawilonu, przez którego linię, przebiega pod przewiązką ulica Mosiężnicza. Ponadto po północnej stronie zespołu, wzdłuż ulicy Mosiężniczej wzniesiono bardzo podobny w swoim wyrazie do opisanych budynków, długi, pięciokondygnacyjny gmach Prokuratury Rejonowej. Warto dodać, że urozmaiceniem zespołu budników sądu stanowią akcenty w postaci wysuniętych poza obrys niskich pawilonów fragmentów sal obrad. Ponadto w przyziemiu budynku głównego, od strony zachodniej zastosowano abstrakcyjne, wielobarwne mozaiki o ciepłej tonacji.

W latach 90 zespół został zmodernizowany, okna wymieniono na nowe o stolarce z PCV. Do zachodniej elewacji budynku głównego, w pierwszym od południa dziedzińcu dobudowano windę panoramiczną, a drugim dziedzińcu obszerne zadaszenie nad wejście. Oba akcenty charakteryzuje brak finezji i lekkości, które charakteryzują opisywane budynki. Ponadto w latach 1999-2001 zespół rozbudowano dodając od południa nowy, wysoki gmach o elewacjach zharmonizowanych z pierwotnym wyrazem założenia i powierzchni ok. 11 tys. m2. Autorem tego budynku był Wojciech Obtułowicz. W latach 2007-2010 powstał trzeci ważny człon coraz większego kompleksu, zbudowany po północnej stronie, w bezpośrednim sąsiedztwie Ronda Mogilskiego zespół budynków Sądu Apelacyjnego. Obejmuje on 24 tys. m2 i jest największym ze wszystkich elementów.

Opracowanie:

Michał Wiśniewski

Szlak modernizmu

Zobacz inne obiekty na trasie

Wybrane trasy

Trasa

Aleje Trzech Wieszczów

Informacje:
Czytaj

Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.

Trasa

Wesoła i Grzegórzki

Informacje:
Czytaj

Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.

Trasa

Nowa Huta

Informacje:
Czytaj

Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy