Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Biurowiec Centralnego Zarządu Przemysłu Naftowego

Legenda
Wesoła i Grzegórzki
Lata budowy:

1949–1955

Funkcja:

Biurowce

Adres:

ul. Lubicz 25

Informacje o obiekcie

Architektura realizmu socjalistycznego była definiowana przez dwa założenia: „socjalistyczną treść” i „narodową formę”. O ile pierwsze z nich nie budziło większych kontrowersji, o tyle drugie sprawiało architektom pewien problem. Nawet na Konferencji Architektów Partyjnych, na której w 1949 roku proklamowano socrealizm w architekturze polskiej, nie udało się sformułować jednoznacznej wizji „formy narodowej”. Zadaniem projektantów nowej architektury miało być przede wszystkim zwalczanie, jak powiedział Bolesław Bierut, „burżuazyjnego kosmopolityzmu, przejawiającego się w architekturze w postaci wznoszenia bezbarwnych, pudełkowatych domów, w postaci bezdusznego funkcjonalizmu”. Decyzja o doborze repertuaru form artystycznych stanowiących oręż w tej walce pozostawała w gestii architektów „centralnie” zatwierdzających projekty. W konsekwencji architektura polskiego socrealizmu pozostawiła po sobie dzieła o różnorodnych źródłach inspiracji. Tak na przykład dwa bliźniacze biurowce Centrum Administracyjnego Huty im. Włodzimierza Lenina ubrano w kostium neorenesansowy, a eklektyczny Teatr Ludowy wyposażono w cechy nawiązujące zarówno do monumentalnego osiemnastowiecznego klasycyzmu jak i architektury starożytnego Egiptu.

W architekturze biurowca Centralnego Zarządu Przemysłu Naftowego nie zastosowano jednak żadnych wyraźnych form „narodowych”, czy nawet szerzej – neostylowych. Widzimy tu funkcjonalną architekturę o kosmopolitycznym charakterze, daleką od oficjalnych wymogów. Gmach zaprojektowany przez Włodzimierza Minnicha w 1949 roku (wybudowany w latach 1950-55), zdradza inspiracje twórczością cenionego w Krakowie już przed wojną Augusta Perreta, a szczególnie jego monumentalną koncepcją odbudowy Hawru, której pierwsze projekty powstały w 1945 roku. Wpływy francuskiego architekta widać wyraźnie w opracowaniu fasad: rytmicznych i ażurowych, o uwydatnionym rysunku żelbetowej konstrukcji.
Biurowiec „Bipronaftu” składa się z dwóch siedmiopiętrowych skrzydeł zakomponowanych na rzucie litery T: dłuższego, równoległego do ulicy i krótszego, prostopadłego do niego oraz z małego, parterowego aneksu ulokowanego na tyłach. Przed głównym wejściem do budynku architekt umieścił niewysoką „rotundę” wspartą na kilku słupach. Motyw koła został powtórzony we wnętrzu gmachu w postaci kręconych schodów w holu głównym. W gmachu znalazło się ponad 300 niedużych biur.

Opracowanie:

Kamila Twardowska

Wybrane trasy

Trasa

Wesoła i Grzegórzki

Informacje:
Czytaj

Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.

Trasa

Krowodrza

Informacje:
Czytaj

W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.

Trasa

Godła Kamienic

Informacje:
Czytaj

W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy