Biurowiec Biprocemwap
(Biura Przemysłu Wapienniczego)
Wojciech Buliński
1959–1966
Dzielnica VII – Zwierzyniec
Biurowce
ul. Morawskiego 5
Informacje o obiekcie
Biurowiec Biprocemwap został wybudowany w latach 1959-66 przy ulicy Morawskiego 5. Autorem projektu był Wojciech Buliński przy współpracy z Natalią Stańko. To jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów estetyki późnego modernizmu w Krakowie, uważany za najbliższy rozwiązaniom proponowanym przez Le Corbusiera w okresie powojennym. Zwłaszcza wyniesienie części budynku na masywnych słupach, rozszerzających się ku górze (przypominających nieco masywne pilotis z późnych prac architekta), zagospodarowanie dachu na funkcje rekreacyjne oraz zastosowanie wolnego planu, który daje się dowolnie kształtować zależnie od potrzeb użytkowników, odwołują się do projektów słynnego modernisty. Także zasada twórczego wykorzystania rozwiązań typowych (w tym przypadku obowiązujących normatywów) i kombinacja elementów modularnych sięga samych podstaw teorii francuskiego architekta, sformułowanych w pocz. lat 20.
Zespół budynków składa się z głównego gmachu oraz dwóch skrzydeł od ul. Włóczków i od Syrokomli. Łączy się on z wcześniejszą zabudową tworząc wewnętrzny dziedziniec z zielenią. Główny budynek jest siedmiokondygnacyjny, z pawilonem na dachu. Zastosowano w nim konstrukcję szkieletowo-żelbetową, monolityczną wylewaną na mokro. Elewacja frontowa jest delikatnie łukowato wygięta od strony ul. Morawskiego. Podziały okienne wzmocnione przez prefabrykowane pionowe listwy żelbetowe tworzą plastyczny efekt artykulacji ściany, oparty na rytmie i grze geometrycznych form. Przyziemie gmachu jest przeszklone w ten sposób że wnętrze przenika się z otoczeniem i zielenią na zewnątrz. Ciekawy akcent stanowi wejście główne, które przekryto długim płaskim dachem wspartym na dwóch stalowych słupkach. Zamiast tarasu na dachu postawiono pawilon kawowy z załamanym pokryciem, który stanowi ekspresyjny element bryły budynku.
Wolna przestrzeń wnętrza, która została skonstruowana na siatce modularnej pozwoliła na swobodne kształtowanie i układ pomieszczeń. Wielofunkcyjny budynek mieścił pomieszczenia przeznaczone na biura, urząd pocztowo-telekomunikacyjny, przychodnię lekarską, stołówkę, bar kawowy, salę zebrań, garaże. W momencie otwarcia mieścić miało się tu sześć przedsiębiorstw budowlanych i zatrudnionych 1200 pracowników. Rozmieszczenie poszczególny funkcji było wyraźnie zaznaczone w poszczególnych częściach zespołu: pomieszczenia reprezentacyjne znajdowały się na parterze głównego budynku– w lekkiej przeszklonej części , natomiast biura powyżej. Komunikacja między piętrami została rozwiązana za pomocą schodów głównych, które dodatkowo stanowią element dekoracyjny skręcając się wokół słupa. Ponadto w budynku znajduje się winda oraz druga klatka schodowa z mniej rozległymi schodami w typie wachlarzowym.
Opracowanie:
Magdalena Smaga
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Hotel Cracovia
Kino Kijów
Dom Stu Balkonów
Wybrane trasy
Stare Miasto
Krakowskie Stare Miasto rzadko kojarzone jest z modernizmem. Tymczasem po wielkim pożarze miasta w 1850 roku średniowieczny rdzeń Krakowa przeszedł radykalną wymianę zabudowy, którą kontynuowano w okresie międzywojennym. W centrum miasta wznoszono wówczas luksusowe kamienice, a w jego bezpośrednim sąsiedztwie wielkie budynki publiczne, siedziby banków i instytucji państwowych.
Półwsie Zwierzynieckie
Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.
Godła Kamienic
W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.