Biurowiec Biprocemwap
(Biura Przemysłu Wapienniczego)
Wojciech Buliński
1959–1966
Dzielnica VII – Zwierzyniec
Biurowce
ul. Morawskiego 5
Informacje o obiekcie
Biurowiec Biprocemwap został wybudowany w latach 1959-66 przy ulicy Morawskiego 5. Autorem projektu był Wojciech Buliński przy współpracy z Natalią Stańko. To jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów estetyki późnego modernizmu w Krakowie, uważany za najbliższy rozwiązaniom proponowanym przez Le Corbusiera w okresie powojennym. Zwłaszcza wyniesienie części budynku na masywnych słupach, rozszerzających się ku górze (przypominających nieco masywne pilotis z późnych prac architekta), zagospodarowanie dachu na funkcje rekreacyjne oraz zastosowanie wolnego planu, który daje się dowolnie kształtować zależnie od potrzeb użytkowników, odwołują się do projektów słynnego modernisty. Także zasada twórczego wykorzystania rozwiązań typowych (w tym przypadku obowiązujących normatywów) i kombinacja elementów modularnych sięga samych podstaw teorii francuskiego architekta, sformułowanych w pocz. lat 20.
Zespół budynków składa się z głównego gmachu oraz dwóch skrzydeł od ul. Włóczków i od Syrokomli. Łączy się on z wcześniejszą zabudową tworząc wewnętrzny dziedziniec z zielenią. Główny budynek jest siedmiokondygnacyjny, z pawilonem na dachu. Zastosowano w nim konstrukcję szkieletowo-żelbetową, monolityczną wylewaną na mokro. Elewacja frontowa jest delikatnie łukowato wygięta od strony ul. Morawskiego. Podziały okienne wzmocnione przez prefabrykowane pionowe listwy żelbetowe tworzą plastyczny efekt artykulacji ściany, oparty na rytmie i grze geometrycznych form. Przyziemie gmachu jest przeszklone w ten sposób że wnętrze przenika się z otoczeniem i zielenią na zewnątrz. Ciekawy akcent stanowi wejście główne, które przekryto długim płaskim dachem wspartym na dwóch stalowych słupkach. Zamiast tarasu na dachu postawiono pawilon kawowy z załamanym pokryciem, który stanowi ekspresyjny element bryły budynku.
Wolna przestrzeń wnętrza, która została skonstruowana na siatce modularnej pozwoliła na swobodne kształtowanie i układ pomieszczeń. Wielofunkcyjny budynek mieścił pomieszczenia przeznaczone na biura, urząd pocztowo-telekomunikacyjny, przychodnię lekarską, stołówkę, bar kawowy, salę zebrań, garaże. W momencie otwarcia mieścić miało się tu sześć przedsiębiorstw budowlanych i zatrudnionych 1200 pracowników. Rozmieszczenie poszczególny funkcji było wyraźnie zaznaczone w poszczególnych częściach zespołu: pomieszczenia reprezentacyjne znajdowały się na parterze głównego budynku– w lekkiej przeszklonej części , natomiast biura powyżej. Komunikacja między piętrami została rozwiązana za pomocą schodów głównych, które dodatkowo stanowią element dekoracyjny skręcając się wokół słupa. Ponadto w budynku znajduje się winda oraz druga klatka schodowa z mniej rozległymi schodami w typie wachlarzowym.
Opracowanie:
Magdalena Smaga
Szlak modernizmu
Zobacz inne obiekty na trasie
Hotel Cracovia
Zespół Państwowych Szkół Plastycznych
Osiedle ZUS
Wybrane trasy
Poza głównymi trasami
W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.
Błonia / Miasteczko Studenckie
Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.
Wesoła i Grzegórzki
Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.