Bieńczyce - założenie urbanistyczne

Zabudowa wsi Bieńczyce miała być rozbudową Nowej Huty, a nie budową osiedla satelickiego. Powodem rozszerzania dzielnicy był ciągły wzrost produkcji, co wiązało się z napływem ludności zatrudnianej w kombinacie. Równolegle z zabudową sektora D i Wzgórz Krzesławickich ogłoszono konkurs na projekt zabudowy wsi Bieńczyce, ulokowanej na północny-zachód od placu Centralnego. Granice prac budowlanych biegły od ulicy Kocmyrzowskiej do rzeki Dłubni i terenów lotniska cywilnego w Czyżynach. Jury ogłoszonego w 1959 roku konkursu nagrodziło pracę zespołu pod kierunkiem Jadwigi Guzickiej. Do zespołu należeli: architekci Anna Basistowa oraz Jan Lewandowski (współpraca przy projekcie urbanistycznym), architekci Kazimierz Chodorowski i Stefan Golonka (projekty budynków), a także dr inż. Tadeusz Kantarek (konstrukcje).
Osiedle Bieńczyce w planach urbanistycznych podzielone zostało na sektory, określane literami E, F, G, H, J. Konkurs przewidywał stworzenie lokali mieszkalnych dla 30 tysięcy mieszkańców w budynkach o zróżnicowanej wysokości, co miało urozmaicić luźną kompozycję przestrzenną. Na 1000 mieszkańców przewidywano 10 miejsc w żłobkach, 51 – w przedszkolach, 142 – w szkołach podstawowych oraz 48 – w szkołach średnich, co wiązało się ze wzniesieniem odpowiedniej liczby budynków dla wspomnianych instytucji. Natomiast budynki mieszkalne miały być niską zabudową – cztery kondygnacje czyli parter i trzy piętra, planowano także domki parterowe i nieliczne budynki wysokie. Zaplanowano wzniesienie kilku wieżowców 9- i 12-kondygnacyjnych oraz jednego 20-kondygnacyjnego. Poza tym zaplanowano budowę pawilonów handlowo-usługowych, kina, domu kultury, kościoła oraz hali sportowej. Cała zabudowa miała być okolona zielenią parkową, która miała łączyć się z zielenią wnętrz mieszkalnych.

Według założeń realizacja osiedla miała odbywać się w latach 1960-65. Już w 1961 roku przystąpiono do budowy pierwszego osiedla. Bieńczyce miały być terenem zielonym, przyjaznym dla obywateli z ogólnie dostępnymi lokalami użytkowymi, jednak ograniczenia technologiczne i finansowe oraz normy budowlane sprawiły, że z pierwotnych założeń niewiele udało się zrealizować. Ostatecznie bloki wybudowano na wysokość pięciu i jedenastu kondygnacji w układzie wieloklatkowym oraz plombowym. W szybkim czasie zabudowa Bieńczyc stała się typowa, a budowane tam bloki były powtarzane w innych częściach Krakowa.

Ostatecznie na terenie Bieńczyc powstały następujące osiedla: XX-lecia PRL (obecnie Albertyńskie), Jagiellońskie, Józefa Strusia, Kalinowe, Kazimierzowskie, Kościuszkowskie, Na Lotnisku, Niepodległości, Dąbrowszczaków (obecnie Przy Arce),Wysokie, a także Złotej Jesieni. W tej części Nowej Huty wyróżniającymi się obiektami architektonicznymi są kościół Arka Pana oraz budynek usługowy „Złota Jesień”.