Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Dom Stu Balkonów

Legenda
Półwsie Zwierzynieckie
Architekt:

Bohdan Lisowski

Lata budowy:

1959–1961

Adres:

ul. Retoryka 4

Informacje o obiekcie

Budynek zaprojektowany w latach 1957-58 przez Bohdana Lisowskiego został wzniesiony w okresie 1959-1961 przy ul. Retoryka. Wbudowany w pierzeję historycznej ulicy, w otoczeniu kamienic z końca XIX w. i okresu międzywojennego (w tym fantazyjnych kamienic projektu Teodora Talowskiego, po przeciwnej stronie ulicy), otwiera się na zieleń pośrodku tej dwujezdniowej alei. W porównaniu z wielorodzinnymi blokami budowanymi wówczas według ścisłych normatywów budynek ten, zaprojektowany dla lokatorskiej spółdzielni mieszkaniowej, wyróżnia się znacznie podwyższonym standardem wykonania oraz jakością i oryginalnością rozwiązań estetycznych. Piękna, niezwykle plastyczna elewacja od strony ul. Retoryka, ze względu na kompozycję wydatnie wysuniętych przed lico balkonów, przyczyniła się do nadania budynkowi powszechnie używanej nazwy – „Dom stu balkonów” (w rzeczywistości z tej strony budynku jest ich znacznie mniej).

Budynek ma dwie fasady od ulicy i od dziedzińca. Elewacja reprezentacyjna od ulicy jest ukształtowana przez szachownicowy układ balkonów. Dodatkowy efekt plastyczny tworzą balustrady balkonów – pełne, ale z wyciętym fragmentem wypełnionym pionowym laskowaniem oraz szybą. Uzyskano w ten sposób ciekawą grę ściany i przezroczystej tafli szkła, która nadaje elewacji lekkości. Tak wyrazista artykulacja ściany sprawia, że budynek zmienia swój wygląd w zależności od miejsca obserwacji, zyskując gdy patrzy się na niego z pewnego oddalenia – stojąc u wylotu ulicy lub pośrodku pasa zieleni. Zamiast banalnego bloku projektantowi udało się stworzyć budynek tworzący nową jakość w tej części ulicy, wpisując jednocześnie w przestrzeń zieloną pośród alei. Elewacja od strony dziedzińca jest bardziej uproszczona. Regularnie rozmieszczone balkony są płytsze, ale dłuższe, tworząc inny rytm niż na fasadzie.

Ze względu na podmokły teren budynek wzniesiony został na palach. Zastosowano w nim konstrukcję szkieletową i od zewnątrz tradycyjną konstrukcję ceglaną. Budynek składa się z trzech sekcji po trzy mieszkania na piętrze. Posiada wysokie podcienie-sień które łączy ulicę z dziedzińcem. W podcieniu umieszczono jedno wejście do budynku, drugie znajduje się w elewacji frontowej. Wnętrza kształtowane były indywidualnie. Projektowane poza normatywem oferowały rozwiązania funkcjonalne i nowoczesne. Posiadały wbudowane meble i duże kuchnie – laboratoria z dostępem do balkonu.

Budynek jest jednym z czołowych przykładów architektury powojennego modernizmu w Krakowie, a nadzór konserwatorski podczas niedawnej renowacji sprawił, że idea projektanta nie została zakłócona, odzyskując geometryczną polichromię elewacji o kolorystyce zbliżonej do pierwotnej.

Opracowanie:

Magdalena Smaga

Szlak modernizmu

Zobacz inne obiekty na trasie

Półwsie Zwierzynieckie

Biurowiec Biprocemwap

Półwsie Zwierzynieckie

Kino Kijów

Półwsie Zwierzynieckie

Dom Handlowy Jubilat

Półwsie Zwierzynieckie

Dom Bankowy

Wybrane trasy

Trasa

Aleje Trzech Wieszczów

Informacje:
Czytaj

Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.

Trasa

Krowodrza

Informacje:
Czytaj

W okresie międzywojennym dawną podkrakowską wieś Krowodrza wypełniły luksusowe kamienice i wille. Osią nowego założenia była Aleja Juliusza Słowackiego, a sercem ozdobiony monumentalnymi nowoczesnymi budynkami Plac Inwalidów. Spacer pokazuje najciekawsze przykłady budownictwa mieszkaniowego tego okresu.

Trasa

Błonia / Miasteczko Studenckie

Informacje:
Czytaj

Błonia to serce zielonych terenów położonych po zachodniej stronie Krakowa. W okresie międzywojennym w ich sąsiedztwie zaczęto wznosić gmachy uniwersyteckie oraz rozwijać infrastrukturę sportową, której uzupełnieniem były modernistyczne wille. Trasa prowadzi przez najważniejsze budynki uniwersyteckiego Krakowa, m.in. budynek Instytutu Chemii UJ oraz Miasteczko Studenckie AGH.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy