Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Wille dla dyrektorów KKO

(Stanisława Kochanowskiego i Kazimierza Jelonka)

Legenda
Błonia / Miasteczko Studenckie
Lata budowy:

1936–1938

Adres:

ul. Domeyki 1 i 2

Informacje o obiekcie

W okresie międzywojennym największe inwestycje mieszkaniowe inicjowane były nie jak przed I wojną światową przez prywatnych inwestorów, ale przez instytucje finansowe i przemysłowe. Najczęściej przybierały one kształt dużych kompleksów wielorodzinnych położonych w pobliżu centrów miast, czego przykładem na gruncie Krakowa jest między innymi dom pracowników PKO.

W niektórych wypadkach inwestycje mieszkaniowe przybierały formę kompleksów domów jednorodzinnych. Do tej drugiej grupy w Krakowie zaliczyć można zespół domów powstałych wzdłuż ulicy Domeyki (dawniej Pększyca-Grudzińskiego) dla Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego.
Osiedle powstało po zachodniej stronie miasta, na terenie dawnego toru wyścigów konnych, gdzie w okresie międzywojennym gmina Kraków intensywnie inwestowała w obiekty sportowe i przestrzeń rekreacyjną. Obszar nazywany Cichym Kącikiem został wyposażony w 1936 roku w linię tramwajową, której pętla stanowiła centralny punkt nowej inwestycji mieszkaniowej. Grupa kilkunastu domów wznoszona była od połowy lat 30. Budynki, które w sposób jednoznaczny nawiązywały do estetyki modernizmu, zostały zaprojektowane przez dwóch architektów. Większość domów w obrębie osiedla opracował Wacław Nowakowski. Dwie największe wille stanowiące symboliczną bramę do zespołu
zaprojektował nauczyciel Nowakowskiego z czasów studiów na Politechnice Lwowskiej, Adolf Szyszko-Bohusz.

Bliźniacze wille przy ulicy Domeyki 1 i 2 zostały zbudowane w 1936 roku i pierwotnie należały do dyrektorów KKO Stanisława Kochanowskiego (ul. Domeyki 1) oraz dr. Kazimierza Jelonka (ul. Domeyki 2). Wille dyrektorskie to podpiwniczone, piętrowe budynki zamknięte dodatkowym, użytkowym poddaszem z dachem o niskim kącie nachylenia. Na parterze przewidziano duży salon z półkolistym ogrodem zimowym oraz wyjściem na obszerny taras od strony południowej, na I piętrze mieściły się sypialnie, w przyziemiu garaż. Prostopadłościenne, bryły domów urozmaicono półkolistymi występami ogrodów zimowych w bocznych elewacjach, które otwierają się ku ulicy Domeyki oraz loggiami, które przylegają do elewacji ogrodowych i podtrzymują tarasy. Wnętrza doświetlają obszerne przeszklenia, wśród których na szczególną uwagę zasługują okna narożne doświetlające częściowo parter, piętro oraz poddasze. Niektóre elementy kompozycji, m.in. półkoliste zaokrąglenia balkonów, wiążą wille z modną w latach 30. stylistyką okrętową. Podczas budowy domów zastosowano konstrukcję żelbetową, która najlepiej uwidoczniła się w odważnym zadaszeniu głównego wejścia. Cokół oblicowano często wówczas stosowanym dzikim kamieniem.

Trzeba zaznaczyć, że początkowo układ osiedla mógł wyglądać inaczej, w 1933 roku Przedsiębiorstwo dla Budowli Żelbetowych E. Uderski i Spółka zwróciła się do Adolfa Szyszko-Bohusza z prośbą o przygotowanie projektu dla osiedla domów obejmującego obszerną parcelę położoną po wschodniej stronie ulicy Domeyki. Architekt przygotował dwa projekty parterowych domów, jeden tradycyjny, z wysokim dachem i niewielkimi otworami okiennymi oraz drugi modernistyczny z płaskim dachem i wielkim przeszkleniem frontowej elewacji. Projekt urbanistyczny zakładał wniesienie zespołu o rozproszonym układzie przestrzennym bez wprowadzania osi symetrii, która pojawiła się w ostatecznie realizowanym planie dla KKO.

Opracowanie:

Michał Wiśniewski

Michał Wiśniewski, Adolf Szyszko-Bohusz, Instytut Architektury, Kraków 2013, s. 144-147.

Szlak modernizmu

Zobacz inne obiekty na trasie

Błonia / Miasteczko Studenckie

Miejski Stadion Sportowy

Błonia / Miasteczko Studenckie

Osiedle Cichy Kącik

Błonia / Miasteczko Studenckie

Miasteczko Studenckie AGH

Błonia / Miasteczko Studenckie

Dom Studencki „Piast”

Wybrane trasy

Trasa

Wesoła i Grzegórzki

Informacje:
Czytaj

Spacer prowadzi przez dawne przemysłowe obszary miasta, które w okresie międzywojennym zaczęto przekształcać w największą dzielnicę willową Krakowa, a po II wojnie światowej w nowe centrum administracyjne i biurowe. Znajdziemy tam budynki emblematyczna niemal dla wszystkich etapów dwudziestowiecznego rozwoju Krakowa.

Trasa

Poza głównymi trasami

Informacje:
Czytaj

W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.

Trasa

Półwsie Zwierzynieckie

Informacje:
Czytaj

Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.Spacer po Półwsiu Zwierzynieckim odkrywa jedną z najbardziej urokliwych dzielnic międzywojennego Krakowa, galerię modernistycznych kamienic, oryginalnych detali i dekoracji, którą uzupełniają śmiałe kreacji powojennego modernizmu na czele z zespołem Hotelu Cracovia i Kina Kijów.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy