Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Schronisko im. św. Brata Alberta

Legenda

Informacje o obiekcie

W okresie międzywojennym powstało w Krakowie wiele nowych kościołów i klasztorów, a wraz z nimi pojawił się szereg instytucji dobroczynnych. Jedną z nich było usytuowane na peryferiach ówczesnego miasta schronisko dla bezdomnych mężczyzn prowadzone przez braci albertynów. Zgromadzenie to zostało założone w 1888 roku w Krakowie przez Brata Alberta (Adama Chmielowskiego) – franciszkanina, powstańca styczniowego, a także artystę malarza. Celem albertynów (a od 1891 roku także albertynek), była działalność filantropijna, głównie pomoc ubogim i bezdomnym. Decyzja o powstaniu Domu Pomocy św. Brata Alberta została podjęta już w 1919 roku, w związku z dużym zapotrzebowaniem na tego rodzaju placówki zaistniałym po I wojnie światowej. Do budowy przystąpiono jednak dopiero w 1936 roku, a projekt powierzono architektom zatrudnionym w Urzędzie Budownictwa Miejskiego: Edwardowi Kreislerowi i Czesławowi Boratyńskiemu. Budynek oddano do użytku w 1938 roku. Miało znaleźć się w nim schronienie dla 300 mężczyzn powyżej 16 roku życia.

Kompleks miał pierwotnie składać się z głównego, usytuowanego centralnie, jednopiętrowego budynku z kaplicą na piętrze oraz z czterech bocznych pawilonów, z których zrealizowano tylko dwa (od strony ul. B. Zielińskiego). Na tyłach, od północy, zaplanowano duży ogród warzywny. Główne wejście do schroniska zostało umieszczone od strony dzisiejszej ul. A. Nowaczyńskiego. Podkreślono je płaskorzeźbą wykonaną przez Ludwika Pugeta (znanego także jako Ludwik Puszet) – wybitnego rzeźbiarza portrecistę i animalistę. Przedstawia ona św. brata Alberta, ujętego w gwieździste, dekoracyjne obramienie. Najciekawszą formę architektoniczną uzyskała jednak fasada południowa o wyraźnych, geometrycznych podziałach, przebita dużym oknem kaplicy, wypełnionym betonowymi kształtkami. Elementy te odwołują się wyraźnie do twórczości słynnego francuskiego architekta – Augusta Perreta. Kaplica, będąca bez wątpienia jednym z najbardziej udanych wnętrz sakralnych modernistycznego Krakowa, została zaprojektowana z dużą atencją dla detalu. Krzyż widoczny na elewacji południowej stanowi jednocześnie element ściany ołtarzowej kaplicy, do której światło w niezwykle nastrojowy sposób przesącza się między betonowymi kształtkami. Proste, wręcz ascetyczne wnętrze wyposażono w drewniane ławy i metalowe lampy.

W latach 1958-60 główny budynek schroniska przebudowano. Został on wydłużony (rozbudowa w miejscu dawnego ogrodu) i podwyższony o jedno piętro. Do dziś zachował jednak swoją pierwotną funkcję – mieści się tam Dom Pomocy Społecznej.

Opracowanie:

Kamila Twardowska

Szlak modernizmu

Zobacz inne obiekty na trasie

Poza głównymi trasami

Osiedle Podwawelskie

Poza głównymi trasami

Kolegium Polonijne UJ

Poza głównymi trasami

Zamek w Przegorzałach

Wybrane trasy

Trasa

Godła Kamienic

Informacje:
Czytaj

W okresie międzywojennym szybko rozbudowywany Kraków przywrócił i rozwinął tradycję umieszczania godeł nad wejściami do nowopowstałych kamienic. W ten sposób powstała bogata i rozsiana po całym mieście galeria płaskorzeźb, malowideł ściennych, rzeźb figuralnych, które tworzyli najlepsi krakowscy artyści. Trasa przybliża wybrane przykłady tego wyjątkowego, krakowskiego fenomenu.

Trasa

Nowa Huta

Informacje:
Czytaj

Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.

Trasa

Aleje Trzech Wieszczów

Informacje:
Czytaj

Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy