Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Gmach Poczty Głównej (przebudowa)

Legenda
Stare Miasto
Architekt:

Fryderyk Tadanier

Lata budowy:

1931–1936

Funkcja:

Urzędy

Adres:

ul. Westerplatte 20 / ul. Wielopole 2

bez barier architektonicznych

Informacje o obiekcie

Pierwotny dwupiętrowy budynek powstał w latach 1887–1889 według projektu wiedeńskiego architekta Friedricha Setza w stylu neorenesansu północnego. W latach 30. XX wieku historyzujący kostium elewacji zewnętrznych i wnętrz wydawał się już anachronizmem. Co więcej, kojarzył się z zaborcą i nie nadawał się do wyrażania potęgi odrodzonego państwa polskiego. W związku z tym zapadła decyzja o gruntownej przebudowie gmachu. W latach 1930–1931 podwyższono go o dwa piętra, likwidując jednocześnie narożną kopułę oraz cały historyzujący detal. Wprowadzono wówczas na elewacje nowy kryształkowy ornament. Jego forma wiązała się z modną w tym czasie stylistyką tzw. szkoły krakowskiej – polskiej odmiany art déco. Dekorację można jeszcze zobaczyć w nadprożach okien drugiego piętra oraz pod niektórymi gzymsami.
Najważniejszym akcentem plastycznym po przebudowie z lat 30. był kryształowy fryz flankujący zegar umieszczony w górnej partii wieży. Niestety, nie zachował się do naszych czasów. W latach 1934–1936 przekształcono wnętrza parteru i pierwszego piętra. Najprawdopodobniej ich projekty wykonał również Fryderyk Tadanier, natomiast nad układem funkcjonalnym czuwał pracownik poczty Tytus Jarzyna.
Podczas przebudowy położono nacisk na nowoczesność i funkcjonalizm. Zlikwidowano główny akcent parteru – reprezentacyjne schody. Usunięto również historyzujący detal zastępując go eleganckimi, modernistycznymi aranżacjami. Zaprojektowane w latach 30. wnętrza cechowała funkcjonalność oraz dbałość o spójność każdego elementu wyposażenia. Niestety, modernistyczne aranżacje zostały usunięte lub zniekształcone przez późniejsze przebudowy. Pozostał ogólny układ wnętrza sali operacyjnej na parterze. Jej przestrzeń podzielono filarami dźwigającymi szerokie belki stropowe, a sufit dekoruje kolisty świetlik. Pozostałe elementy wyposażenia to współczesna aranżacja. Oryginalną kamienną posadzkę można odnaleźć w niewielkiej sali w pobliżu bocznej klatki schodowej (wejście od ulicy Westerplatte). Na fali postmodernizmu w połowie lat 90. XX wieku nad narożnikiem gmachu przywrócono kopułę w formie zbliżonej do dziewiętnastowiecznej, co stanowi jawne pogwałcenie modernistycznej koncepcji Fryderyka Tadaniera.

Opracowanie:

Aneta Borowik

Wybrane trasy

Trasa

Nowa Huta

Informacje:
Czytaj

Nowa Huta to najważniejsza kreacja urbanistyczna powojennego Krakowa i kluczowe osiągnięcie polskiej architektury okresu socrealizmu. Spacer poświęcony najstarszej części Nowej Huty przybliża historię rozwoju dzielnicy oraz pokazuje różnorodność polskiej architektury tego okresu. Oprócz Placu Centralnego przedstawia historię modernistycznego Bloku Szwedzkiego oraz Arki Pana w Bieńczycach.

Trasa

Aleje Trzech Wieszczów

Informacje:
Czytaj

Aleje Trzech Wieszczów to najważniejsza kreacja urbanistyczna i architektoniczna międzywojennego Krakowa. Trasa spaceru prowadzi wzdłuż Alei Adama Mickiewicza, najbardziej reprezentacyjnej części założenia, gdzie powstały monumentalne gmachy Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego.

Trasa

Poza głównymi trasami

Informacje:
Czytaj

W XX wieku miał miejsce dynamiczny rozwój Krakowa, którego ślady pod postacią wyjątkowych dzieł architektury odnajdziemy na ternie całego miasta. Spacerując po często odległych dzielnicach możemy dotrzeć do wielu wybitnych budowli z okresu międzywojennego oraz z czasów przyspieszonej ekspansji miasta po 1945 roku.

Organizator
Inicjatorzy
Wsparcie
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa
Partnerzy